Bezpieczeństwo

Wzywając pomocy dzwoń na numer alarmowy 112:

• podaj możliwie dokładny adres, gdzie miało miejsce zdarzenie (jeśli nie znasz adresu, podaj charakterystyczne punkty, elementy krajobrazu itp.).,
• co się stało: ilu jest poszkodowanych, w jakim są stanie, czy oddychają, czy są przytomni, jakie mają obrażenia,
• podaj inne ważne informacje o zdarzeniu,
• przedstaw się – podaj swoje imię i nazwisko, numer telefonu.

Pamiętaj! Nie rozłączaj się pierwszy. Po zakończeniu rozmowy osoba przyjmująca zgłoszenie może do Ciebie oddzwonić żeby spytać o dodatkowe informacje.

Nie blokuj numeru alarmowego dzwoniąc ze sprawami, które możesz załatwić w inny sposób. Numer alarmowy to nie jest informacja telefoniczna.

Sprawdź i zapisz inne potrzebne telefony interwencyjne: np. straży miejskiej, wodociągów, dostawców gazu i prądu, konserwatorów lub administratorów budynku, a jeżeli posiadasz polisę ubezpieczeniową – agenta ubezpieczeniowego.

Wyposażenie niezbędne w każdym domu:

• apteczka: gaza opatrunkowa jałowa, sterylne bandaże (w tym dziane i elastyczne), taśmy przylepne (plaster bez opatrunku), plastry z opatrunkiem, nożyczki (najlepiej bez ostrych końców), chusta trójkątna, koc ratowniczy (folia NRC), termometr, środki aseptyczne (np. jodyna), środki przeciwbólowe, aspiryna, środki przeczyszczające, węgiel aktywowany, mydło, rękawice lateksowe oraz zapas lekarstw na przewlekłe choroby członków rodziny,
• latarka na baterie (zapasowe baterie) lub dynamo, świece i zapałki,
• zapasowe źródło energii do ładowania telefonu komórkowego (np. power bank),
• gaśnicę lub koc gaśniczy,
• worki foliowe, mocną taśmę klejącą,
• wodę w plastikowych butelkach,
• paczkowaną żywność o długim okresie przydatności do spożycia (np. konserwy mięsne, płatki śniadaniowe, zupy w proszku),
• podstawowe narzędzia(młotek, kombinerki, śrubokręt, ostry nóż, siekiera),
• zapasowe klucze do domu i samochodu.

Bezpieczne zachowania:

• zapewnij dzieciom edukację na temat bezpieczeństwa, odpowiednią do ich wieku,
  a szczególnie dotyczącą zachowania na drodze, zachowania w stosunku do osób nieznajomych, psów i dzikich zwierząt, nie pozwalaj na zabawy i gry poza miejscami wyznaczonymi lub bezpiecznymi,
• naucz dzieci dzwonienia na numer alarmowy 112 oraz jak zachować się, gdy się zgubią, dzieci powinny znać adres zamieszkania i numer telefonu kontaktowego do rodziców,
• jeśli przebywasz w miejscu gdzie jest ryzyko, że dziecko może się zgubić ( duże skupiska ludzi np. plaża, centrum handlowe, imprezy masowe itp., ewakuacja, sytuacja zagrożenia) wyposaż dziecko w kartkę lub opaskę zawierającą dane dziecka i numer telefonu,
  w ostateczności napisz numer telefonu długopisem na zewnętrznej części dłoni,
• każdy człowiek starszy lub niepełnosprawny powinien posiadać zalaminowaną kartę
  z numerem telefonu do kontaktu w razie wypadku i informacjami na temat stanu swojego zdrowia oraz przyjmowanych leków,
• przygotuj oraz trzymaj w miejscu znanym wszystkim domownikom rodzinny plan na wypadek sytuacji kryzysowej:
  • przemyśl, jakie zagrożenia mogą ciebie dotyczyć,
  • czego możesz w przypadku ich wystąpienia potrzebować,
  • przygotuj kartkę z ważnymi numerami kontaktowymi,
  • wyznacz bezpieczne miejsce spotkania poza domem,
  • na czyją pomoc możesz liczyć i czy możesz komuś pomóc,
• zapoznaj domowników z umiejscowieniem głównych zaworów gazu, wody oraz wyłącznikiem prądu.

W domu:

• leki i środki chemiczne przechowuj w bezpiecznym, niedostępnym dla dzieci miejscu, zawsze w dobrze oznakowanych opakowaniach,
• niebezpieczne narzędzia i materiały łatwopalne przechowuj z zachowaniem środków ostrożności,
• nie używaj uszkodzonych urządzeń elektrycznych, dbaj o sprawność gniazdek elektrycznych,
• schody i korytarze muszą dobrze oświetlone i zaopatrzone w poręcze,
• zabezpiecz brzegi wykładzin, dywanów lub innych przykryć podłogowych przed odstawaniem od podłogi,
• dbaj o sprawność zamków i klamek w drzwiach, oknach i drzwiach balkonowych, sprawdzaj stan barierek na balkonach; zabezpiecz okna i drzwi przed przypadkowym otwarciem lub zamknięciem np. przy przeciągu, silnym wietrze,
• nie lekceważ przeglądów instalacji gazowej i kominowej, dbaj o sprawność przewodów wentylacyjnych.

W kuchni:

• naczynia stawiaj tak, aby ich rączki nie wystawały poza obręb płyty grzejnej ani mebli; nie stawiaj na brzegu szafek lub stołu naczyń z gorącymi potrawami,
• nie pozostawiaj włączonej kuchenki bez dozoru, jeśli opuszczasz kuchnię podczas gotowania, nastaw minutnik,
• zabezpiecz noże, ostre przedmioty, urządzenia elektryczne przed dostępem dzieci, ogranicz dostęp dzieci do kuchni w czasie gotowania,
• nie trzymaj materiałów łatwopalnych w pobliżu źródeł ognia,
• kontroluj stan urządzeń zasilanych gazem,
• jeśli ogniem zajmie się rozlany tłuszcz albo zawartość patelni, nigdy nie gaś takiego pożaru wodą; załóż rękawice ochronne i przykryj patelnię pokrywką albo skorzystaj z koca gaśniczego – odetniesz dopływ tlenu, który jest potrzebny płomieniowi,
• dbaj o to, by podłoga w kuchni nie była śliska (np. rozlany płyn, dywaniki).

W łazience:

• nie napełniaj wanny wyłącznie gorącą wodą,
• nie pozostawiaj bez nadzoru odkręconych kranów,
• wyposaż brodzik prysznica w uchwyt do trzymania się i matę przeciwślizgową,
• w trakcie używania urządzeń elektrycznych zachowaj ostrożność, by uniknąć porażenia prądem,
• sprawdź czy maty lub dywaniki nie przesuwają się po śliskiej podłodze łazienki,
• nie pozostawiaj małych dzieci samych w łazience.

W garażu i w ogrodzie:

• środki chemiczne trzymaj w dobrze oznakowanych pojemnikach, nie używaj pojemników po napojach lub żywności, aby uniknąć pomyłki,
• wszystkie potencjalnie niebezpieczne substancje, np. farby, rozpuszczalniki, paliwo, środki czystości, przechowuj w bezpiecznym miejscu, najlepiej wysoko na półkach,
• zamontuj wyłączniki lub bezpieczniki na wszystkich przedłużaczach sieciowych do zasilania narzędzi warsztatowych lub ogrodowych,
• nie pozostawiaj narzędzi, zwłaszcza grabi, lin, nożyc itp. w nieładzie,
• nie pozostawiaj kluczy w stacyjkach urządzeń mechanicznych, np. samochodu, kosiarki itp.

Gdy nie ma prądu:

• sprawdź czy twoi sąsiedzi mają prąd; prądu może brakować jedynie w twoim domu (np. awaria bezpiecznika, przepalenie obwodów elektrycznych); gdy twoi sąsiedzi również pozbawieni są prądu, dzwońcie do miejscowej elektrowni; jeśli musisz wyjść na zewnątrz by zbadać sytuację (np. po burzy lub wichurze), weź latarkę i zwracaj uwagę, czy na ziemi nie leżą zerwane przewody elektryczne – nie zbliżaj się do nich ani nie dotykaj niczego, co może mieć z nimi styczność; natychmiast to zgłoś,
• w miejscach zagrożonych pożarem do oświetlenia używaj latarek,
• gdy prąd zostanie wyłączony nagle, wyłącz urządzenia elektryczne w domu; jeśli większość z nich pozostaje włączona, może to spowodować przeciążenie sieci gdy przywrócony zostanie dopływ prądu,
• lodówki i zamrażarki powinny być zamknięte tak długo jak to możliwe. Jedzenie może być przechowywane dzień lub dwa, gdy drzwiczki są zamknięte,
• używając przenośnych generatorów prądu zawsze postępuj według wskazówek producenta,
• jeżeli wodę uzyskujesz za pomocą pompy elektrycznej ze studni lub ze zbiornika, bądź przygotowany na korzystanie z alternatywnych źródeł wody,
• powinieneś zdawać sobie sprawę, że niektóre urządzenia gazowe mogą nie działać, gdy nie będzie prądu, ponieważ energia elektryczna może być niezbędna do uruchomienia zapłonu,
• sporządź listę używanych urządzeń elektrycznych podtrzymujących życie (np. respiratory, wyposażenie tlenowe). Zawsze powinieneś mieć plan awaryjny obejmujący alternatywne źródła zasilania,
• zachowaj ostrożność używając zastępczych źródeł ogrzewania (przenośne grzejniki gazowe, kominki) nie pozostawiaj ich bez nadzoru.

Gdy ogłoszono ewakuację:

• po ogłoszeniu ewakuacji nie wpadaj w panikę, jak najszybciej opuść zagrożony rejon- twoje życie jest najważniejsze,
• nie narażaj życia w celu ratowania mienia, zostaw wszystkie przedmioty, które mogą spowolnić ewakuację,
• po ogłoszeniu alarmu i zarządzeniu ewakuacji w obiektach publicznych np. centrach handlowych, kinach, stadionach, dworcach niezwłocznie kieruj się do wyjść ewakuacyjnych lub drogą wskazaną przez kierujących ewakuacją,
• w trakcie ewakuacji nie korzystaj z wind,
• przy silnym zadymieniu poruszaj się nisko przy podłodze oraz wzdłuż ścian, żeby nie stracić orientacji, co do kierunku ewakuacji,
• w przypadku konieczności skoku z okna na rozstawiony przez Straż Pożarną skokochron czekaj na sygnał strażaka, by uniknąć skoku na innego człowieka lub nie całkowicie napełniony skokochron,
• ewakuacja kończy się we wskazanym przez kierującego miejscu zbiórki, którego nie wolno opuszczać bez zgody osób odpowiedzialnych za bezpieczeństwo.

Bezpieczne zachowania:

• dowiedz się jak najwięcej o miejscu, do którego się wybierasz,
• słuchaj prognoz pogody,
• poinformuj rodzinę lub znajomych o planowanej trasie podróży, miejscu pobytu i spodziewanym czasie swojego powrotu,
• planując wyjazd za granicę, sprawdź, jaka jest sytuacja polityczna i społeczna w wybranym regionie oraz upewnij się, czy i jakie są wymagane szczepienia (ostrzeżenia dla podróżujących znajdziesz na stronie MSZ),
• przestrzegaj miejscowego prawa i zwyczajów,
• wykup polisę ubezpieczeniową,
• nie trzymaj wszystkich dokumentów, kart i pieniędzy w jednym miejscu. Przed pobraniem pieniędzy z bankomatu zwróć uwagę czy ktoś Cię nie obserwuje,
• bądź ostrożny w zawieraniu nowych znajomości – nie jedz, nie pij niczego czym częstują Cię osoby nieznajome,
• nigdy nie zgadzaj się na przewiezienie cudzego bagażu lub paczek,
• bądź czujny w miejscach zatłoczonych,
• nigdy nie zostawiaj bagażu bez nadzoru,
• w razie niebezpieczeństwa jak najszybciej oddal się z zagrożonego miejsca, o zaistniałej sytuacji powiadom Policję,
• wybierając się w podróż zabezpiecz swoje mieszkanie (sprawdź czy urządzenia domowe są wyłączone, sprawdź czy instalacja gazowa i wodna jest wyłączona, usuń z balkonu lub tarasu przedmioty które w czasie burzy mogłyby zostać porwane przez wiatr, sprawdź zamkniecie okien i drzwi, poinformuj rodzinę i zaufanych sąsiadów o wyjeździe i miejscu pobytu – poproś ich o opiekę nad mieszkaniem, pozostaw numer telefonu kontaktowego). 

Aktywny wypoczynek:

• bądź aktywny fizycznie, ale zachowaj rozsądek, nie uprawiaj sportów w miejscach niedozwolonych,
• używaj tylko sprawnego sprzętu sportowego,
• noś elementy odblaskowe na ubraniu,
• stosuj zabezpieczenia podczas uprawiania sportów np. ochraniacze, kask, kapok, itp.,
• na bieżąco monitoruj stan swojego zdrowia,
• nie wszystkie sporty uprawiane przez dorosłych są odpowiednie dla dzieci.

Nad wodą:

• nie wchodź do wody po spożyciu alkoholu lub narkotyków,
• korzystaj tylko ze strzeżonych kąpielisk,
• przestrzegaj regulaminu kąpieliska i słuchaj poleceń ratownika,
• unikaj pływania samemu,
• nie skacz na głowę do nieznanej wody,
• nie zanurzaj się gwałtownie w wodzie po długim przebywaniu na słońcu,
• zawsze bądź w pobliżu gdy Twoje dziecko wchodzi do wody,
• kiedy pływasz łodzią, kajakiem, rowerem wodnym miej na sobie kamizelkę ratunkową,
• korzystając ze sprzętu pływającego sprawdzaj prognozy pogody i nie lekceważ sygnałów o niebezpieczeństwie.

W górach:

• gdy planujesz wyjście w góry sprawdź informacje o szlakach i warunkach panujących w górach,
• kiedy wybierasz się w trasę weź pod uwagę możliwości wszystkich uczestników wyprawy,
• w góry wychodź rano, najlepiej w grupie,
• gdy wychodzisz na wycieczkę, zostaw wiadomość, dokąd i którędy się udajesz i kiedy zamierzasz wrócić,
• nigdy nie schodź ze szlaku i nie oddalaj się od grupy,
• weź ze sobą zapas wody i jedzenia, naładowany telefon komórkowy (zapisz numer ratunkowy do GOPR/TOPR), ciepłe i nieprzemakalne ubranie na wypadek zmiany pogody, latarkę (najlepiej na dynamo), mapę, podręczną apteczkę i zapałki zapakowane tak, by nie zamokły,
• pamiętaj o odpowiednim ubraniu i wygodnych butach, dostosowanych do terenu i pogody,
• w przypadku pogorszenia pogody zawróć z trasy.

W lesie:

• stosuj się do zaleceń na tablicach informacyjnych i znakach,
• na dłuższą wycieczkę i biwak w lesie zabierz ze sobą zapas wody i jedzenia, nieprzemakalne ubranie, naładowany telefon komórkowy, latarkę (najlepiej na dynamo), mapę, podręczną apteczkę i zapałki zapakowane tak, by nie zamokły,
• biwakuj i rozpalaj ogniska tylko w wyznaczonych miejscach, opuszczając obozowisko pozostaw po sobie porządek,
• nie zakłócaj ciszy, nie niszcz siedlisk, nie zrywaj roślin chronionych,
• nie zbieraj grzybów, jeśli nie jesteś pewny czy są jadalne,
• nie jedz nieznanych owoców, niektóre na pozór wyglądające na jadalne są silnie trujące, np. wilcza jagoda, konwalia majowa, zimowit jesienny czy tojad,
• uważaj na kleszcze i owady – chroń się przed nimi odpowiednim ubraniem i preparatami odstraszającymi,
• uważaj na dzikie zwierzęta, staraj się unikać kontaktu z nimi,
• ubierz się odpowiednio do warunków pogodowych,
• pamiętaj, że zmrok w lesie zapada co najmniej pół godziny szybciej niż na otwartej przestrzeni,
• alarmuj gdy zauważysz pożar w lesie.

Zima:

• ubieraj się odpowiednio do temperatury,
• używaj kasku do sportów zimowych,
• jazdę na łyżwach trenuj tylko na lodowisku – nie wchodź na zamarznięte zbiorniki wodne,
• zjeżdżaj na sankach w miejscach bezpiecznych położonych daleko od jezdni i zbiorników wodnych,
• do sportów zimowych wybieraj przygotowane i oznakowane miejsca, odpowiednie do twoich umiejętności,
• zawsze czytaj instrukcje i regulaminy stoków narciarskich,
• w zimie zmrok zapada szybko – noś elementy odblaskowe,
• ucz dzieci bezpiecznych zabaw na śniegu.

Telefony alarmowe w razie niebezpieczeństwa:

• 112 – Numer alarmowy
• 999 – Pogotowie ratunkowe
• 998 – Straż pożarna
• 997 – Policja
• 47 771 30 10 – Komisariat policji Suchy Las
• 61 812 51 81 – Straż gminna Suchy Las
• 984 lub 601-100-100 – numer ratunkowy nad wodą (WOPR i MOPR)
• 985 lub 601-100-300 – numer ratunkowy w górach (TOPR i GOPR)

ABC RESUSCYTACJI KRĄŻENIOWO – ODDECHOWEJ (RKO)

Pięć minut bezdechu i zatrzymanej pracy serca wystarczy, aby w mózgu ludzkim zaszły nieodwracalne zmiany. W takich przypadkach czas jest bezcenny. W Polsce na przyjazd karetki czeka się około 10-20 minut. Dlatego tak ważne jest, aby świadkowie nieszczęśliwego zdarzenia umieli udzielić pierwszej pomocy.
W sytuacji świadka może znaleźć się każdy z nas.

Poprzez uciskanie klatki piersiowej, a precyzyjniej serca, zastępujemy pracę tego ważnego narządu poprzez pompowanie krwi do komórek ciała. Dzięki oddechowi zastępczemu zaopatrujemy krew w tlen, który jest niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania tkanek. Statystyczne “4 minuty” (w różnych przypadkach czas ten może być nieco dłuższy lub krótszy) decydują o zdrowiu większości poszkodowanych, u których nastąpiło zatrzymanie krążenia. Jest to przeciętny czas, po którym obumierają pozbawione tlenu komórki mózgu. Dlatego tak ważne jest wczesne podjęcie RKO, które o kilkadziesiąt procent zwiększa szanse poszkodowanego na przeżycie.

Najprostszy schemat “ABC” pochodzi od pierwszych liter najważniejszych etapów RKO:

• Airway – udrożnienie dróg oddechowych,
• Breathing – oddech,
• Circulation – krążenie krwi.

Zadbaj o bezpieczeństwo własne i poszkodowanego. Ta fundamentalna dla powodzenia całej akcji zasada dotyczy zarówno miejsca zdarzenia (ocena zagrożeń miejsca – płonący budynek, rozlane paliwo, odpowiednie oznakowanie, niebezpieczne przedmioty obok poszkodowanego) jak i ochrony osobistej ratującego (rękawiczki, maseczka do sztucznego oddychania).

Tylko w sytuacji braku zagrożeń ratujący może wejść w strefę wypadku.

Oceń sytuację. W sytuacji braku jakiejkolwiek reakcji poszkodowanego (np. ruch, “bełkot”) zapewnij sobie pomoc innej osoby. Bezpośrednio zwracamy się do konkretnej osoby: “Proszę poczekać. Będę potrzebował(a) Pana/Pani pomocy”.

Wezwanie pomocy. Stan braku świadomości jest sytuacją niebezpieczną dla zdrowia, a nawet życia poszkodowanego. Zaburzenia świadomości mogą być spowodowane poważnymi stanami organizmu, dlatego jak wspomniano zawsze wzywamy pogotowie ratunkowe. Prosimy osobę o we-zwanie pomocy, przekazując podstawowej informacje, np: “Zadzwoń na nr 999 i powiedz, że przy skrzyżowaniu ulic Bolka i Lolka leży nieprzytomny mężczyzna w wieku około 60 lat – nie od-dycha”. W miarę możliwości poproś o przyniesienie Automatycznego Defibrylatora Zewnętrznego (AED). Jeżeli jesteś sam – wezwij pomoc, a w sytuacji braku takiej możliwości wykonaj RKO przez minutę, a następnie pobiegnij po pomoc.

Udrożnienie górnych dróg oddechowych.

Otwórz jamę ustną i upewnij się czy nie ma wewnątrz ciał obcych. Następnie ułóż jedną dłoń na czole, a drugą na kości żuchwy, po czym odchyl głowę poszkodowanego do tyłu. Czynności te dotyczą również poszkodowanych, u których podejrzewamy uszkodzenie kręgosłupa na odcinku szyjnym. Jak wykazały badania, poprzednie inne postępowanie prowadzone przez laików było nie-skuteczne. Natomiast prawidłowe wykonanie udrożnienia według powyższego schematu okazało się mniej niebezpieczne dla poszkodowanych od stosowania innych technik.

Należy pamiętać, że priorytetem jest ratowanie życia, a później zdrowia.

Nieudrożnienie dróg oddechowych drastycznie zmniejsza prawdopodobieństwo poszkodowanego na przeżycie!

RKO prowadzimy do momentu:

• odzyskania samodzielnego oddechu przez poszkodowanego (niewielki odsetek przypadków),
• przybycia służb medycznych,
• skrajnego wyczerpania ratownika,
• pojawienia się zagrożenia dla bezpieczeństwa ratującego.

Resuscytacji nie przerywamy w celu sprawdzenia czynności życiowych. Czynności zaprzestajemy
w momencie pojawienia się objawów krążenia.

Przedstawiony poniżej algorytm postępowania (zawierający “ABC”) napisany został na podstawie wytycznych Europejskiej Rady Resuscytacji. Ten nieskomplikowany i logiczny schemat jest niezwykle istotny w sytuacji bezpośredniego zagrożenia życia. Ponadto początkowe etapy to uniwersalne postępowanie z poszkodowanym z utratą przytomności.

Na czym polega ewakuacja?

Ewakuacja jest jednym ze sposobów zbiorowej ochrony ludności.

Ewakuacja to natychmiastowa konieczność zorganizowanego przemieszczenia ludności (czasami również z ich dobytkiem) oraz zwierząt z terenów zagrożonych (np. wojną lub klęską żywiołową), w których wystąpiło bezpośrednie zagrożenie dla życia i zdrowia na obszar bezpieczny. W tej sytuacji władze lokalne (organizatorzy ewakuacji) poprzez środki masowego przekazu lub pojazdy straży pożarnej, straży gminnej i policji powiadomią ludność o sposobach jej przeprowadzenia.

Ewakuacją może być zarówno działanie przeprowadzane na relatywnie niewielką skalę (np. wyprowadzenie ludzi z pojedynczego budynku), jak również akcja, stanowiąca duże i złożone przedsięwzięcie logistyczne (np. podczas powodzi lub działań wojennych).

Rodzaje ewakuacji.

Z uwagi na uwarunkowania związane z rodzajem i skalą zagrożenia możemy wyróżnić ewakuację I, II i III stopnia.

Ewakuacja I stopnia (Nagła)

polega na niezwłocznym przemieszczeniu ludności, zwierząt, mienia z obszarów/miejsc, w których wystąpiło nagłe, nieprzewidziane bezpośrednie zagrożenie poza strefę zagrożenia. Realizuje się ją natychmiast po zaistnieniu zagrożenia dla życia, zdrowia, i mienia. Organizuje się ją na polecenie wójta, burmistrza, prezydenta miasta.

Ewakuację może także zarządzić osoba kierująca akcją ratunkową na terenie objętym tą akcją. Kierujący akcją ratowniczą zobowiązany jest każdorazowo powiadomić właściwy organ administracji samorządowej o podjętej takiej decyzji podając w szczególności:

1. rejon, teren, obiekty lub zespół budynków dla którego zarządził ewakuację,
2. rodzaj zagrożenia, który był czynnikiem determinującym ogłoszenie ewakuacji,
3. liczbę ewakuowanych,
4. miejsce do którego dokonano ewakuacji.

Ewakuacja II stopnia (Planowa)

polega na uprzednio przygotowanym, planowym przemieszczeniu ludności, zwierząt, mienia z rejonów oraz obiektów w których występuje potencjalne zagrożenie dla ludności, zwierząt lub mienia w przypadku ich uszkodzenia lub awarii do rejonów i miejsc bezpiecznych. Realizuje się ją w sytuacji wystąpienia symptomów takiego zagrożenia.

Ewakuacja III stopnia (zagrożenie bezpieczeństwa państwa) – polega na uprzednio przygotowanym przemieszczeniu ludności, zwierząt, mienia, podczas podwyższania stanu gotowości obronnej państwa. Prowadzona jest w czasie zagrożenia bezpieczeństwa państwa i wojny.

Na czym polega samoewakuacja?

Samoewakuacja – polega na przemieszczeniu się ludności z rejonów, w których może wystąpić lub wystąpiło bezpośrednie zagrożenie dla życia i zdrowia poza strefę zagrożenia. Prowadzona jest przede wszystkim w oparciu o własne możliwości (transportowe, zakwaterowania itd.).

Ewakuacja z budynku lub obiektu budowlanego (podstawa prawna).

(Ustawa o ochronie przeciwpożarowej z 24 sierpnia 1991 r.)

Właściciel budynku, innego obiektu budowlanego lub terenu (…) obowiązany jest w szczególności:

1. zapewnić osobom przebywającym w budynku, obiekcie lub na terenie bezpieczeństwo i możliwość ewakuacji,
2. ustalić sposoby postępowania na wypadek pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia.

Ewakuacja jest działaniem, które często da się przewidzieć i odpowiednio do niego przygotować np. poprzez:

1. przystosowanie odpowiednich dróg ewakuacyjnych (szerokość, oznakowanie, oświetlenie),
2. opracowanie instrukcji ewakuacji,
3. próbne alarmy i ćwiczenia,
4. odpowiednio przygotowane służby ratownicze.

Sposoby zapobiegania panice.

1. Wskazówki dla osób zagrożonych:
   • stosować się do poleceń służb ratowniczych, bądź osoby odpowiedzialnej za koordynację działań,
   • w razie ewakuacji zabrać ze sobą tylko niezbędne rzeczy (dokumenty, pieniądze, leki, itp.),
   • powiadomić o występującym zagrożeniu najbliższe otoczenie (rodzinę, sąsiadów),
   • zachować spokój.
2. Wskazówki dla organizatora ewakuacji:
   • nawiązywać kontakt z osobami poszkodowanymi,
   • na bieżąco przekazywać poszkodowanym aktualne informacje,
   • współpraca z mediami, w celu przekazywania bieżących informacji, komunikatów, w zakresie prowadzonych działań.

Podmioty uprawnione do ogłaszania ewakuacji oraz kierowaniem działaniami w celu zapobieżenia skutkom zagrożenie dla życia i zdrowia ludności:

1. osoba kierująca akcją ratunkową,
2. wójt, burmistrz, jeżeli zagrożenie dotyczy danej gminy,
3. starosta, jeżeli zagrożenie dotyczy więcej niż jednej gminy,
4. wojewoda, jeżeli zagrożenie dotyczy więcej niż jednego powiatu,
5. minister właściwy do spraw wewnętrznych jeżeli zagrożenie dotyczy więcej niż jednego województwa.

Zadania podmiotów właściwych w sprawie ewakuacji

1. zapewnienie warunków do przekazania informacji o zagrożeniu ludności,
2. ogłoszenie ewakuacji,
3. wskazanie miejsc, kierunku samoewakuacji, bezpiecznego rejonu ewakuacji,
4. poinformowanie osób zagrożonych o sposobie zachowania oraz przygotowania się do ewakuacji,
5. powołanie gminnego/powiatowego Zespołu Zarządzania Kryzysowego,
6. zapewnienie środków transportu dla ewakuowanych osób które tego wymagają,
7. kierowanie przebiegiem ewakuacji,
8. udzielenie niezbędnej pomocy służbom zaangażowanym w proces ewakuacji,
9. przygotowanie tymczasowych miejsc zakwaterowania,
10. zapewnienie wyżywienia,

Sposoby przekazania informacji o zarządzonej ewakuacji

1. powiadomienie przez właściciela, zarządcę lub administratora budynku,
2. urządzenia nagłaśniające będące w dyspozycji Straży Gminnej, Ochotniczej Straży Pożarnej, Państwowej Straży Pożarnej, Policji.
3. systemy powiadamiania z wykorzystaniem telefonii komórkowej SI SMS,
4. lokalne systemy alarmowania
5. komunikaty i ostrzeżenia podawane przez media lokalne.

Przygotowanie osób zagrożonych do ewakuacji

1. zabrać ze sobą:
   • niezbędne dokumenty,
   • apteczkę w tym leki przyjmowane na stałe,
   • żywność na trzy dni,
   • rzeczy osobiste spakowane w bagaż nieprzekraczający 20 kg w tym między innymi ciepłą odzież środki higieny, ręcznik, latarka, radio na baterię.
2. zabezpieczyć mieszkanie lub dom poprzez wyłączenie gazu, prądu, wody, wygaszenie pieca, dokładnego zamknięcia drzwi i okien,
3. w razie zagrożenia powodziowego przenieść miejsca sypialne oraz wartościowe rzeczy na wyższe kondygnacje,
4. opuścić zagrożony rejon.

Kryteria wyznaczania osób, które wymagają pomocy podczas ewakuacji

1. Ewakuacji podlegają wszyscy, którzy znajdują się w rejonie zagrożenia.
2. W pierwszej kolejności należy skierować siły i środki (jednostki ratownicze oraz środki transportu) do ewakuacji:
   • Szkoły Podstawowe,
   • Przedszkola,

W zależności od ilości ewakuowanej ludności transport zapewnią:

1. Zakład Komunikacji Publicznej Suchy Las
2. jednostki ochotniczych straży pożarnych,

Wyżywienie

Wyżywieniem dla osób ewakuowanych z miejsc zagrożonych zajmie się gmina po przez na przykład: gminny ośrodek pomocy społecznej lub koła gospodyń wiejskich w oparciu o istniejące stołówki przy szkołach oraz świetlicach oraz punkty gastronomiczne.

Ewakuacja zwierząt

Organem właściwym w sprawie transportu zwierząt jest Inspekcja Weterynaryjna a na poziomie powiatu Powiatowy Lekarz Weterynarii. Transport zwierząt odbywa się zgodnie z Rozporządzeniem Rady (WE) Nr 1/2005 z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie ochrony zwierząt podczas transportu i związanych z tym działań oraz zmieniające dyrektywy 64/432/EWG i 93/119/WE oraz rozporządzenie (WE) nr 1255/97 (Dz.U.UE.L.2005.3.1)

* Materiał opracowany w trakcie ćwiczenia powiatowo-gminnego „Wizytacja”, które odbyło się w dniach 26–27 października 2023 r.

Sygnały alarmowe i ostrzegawcze przekazywane są przez syreny alarmowe (niektóre syreny posiadają możliwość emitowania alarmów i komunikatów głosowych) oraz środki masowego przekazu – radio i telewizję. W niektórych gminach, powiatach i województwach wykorzystywane są także inne sposoby informowania ludności np. wiadomościami tekstowymi (SMS) poprzez sieć telefonii komórkowej, megafony oraz powiadamianie od domu do domu.

Alarmy

Alarm ogłaszany jest w przypadku wystąpienia zagrożeń trzyminutowym sygnałem modulowanym. Odwoływany jest przez trzyminutowy sygnał ciągły.

Ostrzeżenia

Ostrzeżenia przekazywane w przypadku kiedy istnieje ryzyko wystąpienia zagrożeń. Komunikaty ostrzegawcze przekazywane są w środkach masowego przekazu.

Pamiętaj:

• jeżeli usłyszysz dźwięk syreny alarmowej, włącz radio lub telewizor na lokalną stację, słuchaj komunikatów o zagrożeniu i postępuj zgodnie z poleceniami,
• sprawdź miejsca pobytu domowników i osób z najbliższego otoczenia, poinformuj ich o niebezpieczeństwie,
• gdy jesteś poza domem, skontaktuj się z najbliższymi, informując ich o sytuacji, miejscu swego pobytu oraz o sposobie dalszego kontaktowania się,
• nie wpadaj w panikę, dawaj przykład rozumnych zachowań.

SYGNAŁY ALARMOWE I KOMUNIKATY OSTRZEGAWCZE OBOWIĄZUJĄCE NA TERYTORIUM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

SYGNAŁY ALARMOWE

Lp.	Czynności	Sposób ogłoszenia alarmów
		akustyczny system alarmowy	środki masowego przekazu	wizualny sygnał alarmowy
1	Ogłoszenie alarmu	Sygnał akustyczny – modulowany dźwięk syreny w okresie trzech minut	Powtarzana trzykrotnie zapowiedź słowna: Uwaga! Uwaga! Uwaga! Ogłaszam alarm (podać przyczynę, rodzaj alarmu itp.) …………………. dla ………………….	Znak koloru żółtego w kształcie trójkąta lub, w uzasadnionych przypadkach, innej figury geometrycznej
2	Odwołanie alarmu	Sygnał akustyczny – ciągły dźwięk syreny w okresie trzech minut	Powtarzana trzykrotnie zapowiedź słowna: Uwaga! Uwaga! Uwaga! Odwołuję alarm (podać przyczynę, rodzaj alarmu itp.) …………………. dla ………………….

KOMUNIKATY OSTRZEGAWCZE

Lp.	Rodzaj komunikatu	Sposób ogłoszenia komunikatu		Sposób odwołania komunikatu
		akustyczny system alarmowy	środki masowego przekazu	akustyczny system alarmowy	środki masowego przekazu
1	Uprzedzenie o zagrożeniu skażeniami		Powtarzana trzykrotnie zapowiedź słowna: Uwaga! Uwaga! Osoby znajdujące się na terenie ………………….…. około godz. ..…… min. …………… może nastąpić skażenie …………………………………….                           (podać rodzaj skażenia) w kierunku ………….…………………….		Powtarzana trzykrotnie zapowiedź słowna: Uwaga! Uwaga! Odwołuję uprzedzenie o zagrożeniu …………………………. (podać rodzaj skażenia) dla ………………………
2	Uprzedzenie o klęskach żywiołowych i zagrożeniu środowiska		Powtarzana trzykrotnie zapowiedź słowna: Informacja o zagrożeniu i sposobie postępowania mieszkańców …………………………………… (podać rodzaj zagrożenia, spodziewany czas wystąpienia i wytyczne dla mieszkańców)		Powtarzana trzykrotnie zapowiedź słowna: Uwaga! Uwaga! Odwołuję uprzedzenie o zagrożeniu …………………………. (podać rodzaj klęski) dla ………………………

Zagrożenie środowiska i klęski żywiołowe

Nie bez znaczenia są również sygnały alarmowe o skażeniu środowiska lub też sygnały alarmowe o zagrożeniach środowiska oraz o klęskach żywiołowych. W takim przypadku podczas komunikowania zagrożenia informuje się o:

• rodzaju zagrożenia,
• spodziewanym czasie jego wystąpienia,
• wytycznych dla mieszkańców.

Jakie jeszcze sygnały możemy usłyszeć?

Sygnały alarmowe w Polsce uwzględniają również inne niebezpieczeństwa. Jakie? Wymienia się tu m.in. sygnały alarmowe o zagrożeniu z powietrza np. w postaci ataku bombowego.

Co powinniśmy zrobić, gdy usłyszymy sygnały alarmowe i komunikaty ostrzegawcze?

Podstawową reakcją na usłyszenie dźwięku syreny alarmowej powinno być włączenie środków masowego przekazu, a dokładnie lokalnych stacji. Następnie powinniśmy wysłuchiwać informacji o zagrożeniach, a także postępować zgodnie z zaleceniami. Powinniśmy również poinformować najbliższych o wystąpieniu zagrożenia. Podstawą jest zachowanie spokoju i niewpadanie w panikę. Jeśli jednak znajdujemy się poza domem:

• kontaktujemy się z najbliższymi,
• informujemy ich o zaistniałej sytuacji,
• podajemy miejsce swojego aktualnego pobytu,
• ustalamy sposób wzajemnej komunikacji.

Opuszczanie miejsca zamieszkania — te rzeczy powinieneś ze sobą zabrać!

W związku z określonymi zagrożeniami może okazać się konieczne opuszczenie miejsca pobytu. Jeśli jest to nasz dom, koniecznie powinniśmy zabrać ze sobą:

• dokumenty osobiste,
• wodę i żywność,
• niezbędne leki,
• pieniądze,
• odpowiedni ubiór,
• środki ochrony przed skażeniami,
• okrycie przeciwdeszczowe,
• latarkę,
• radio na baterie,
• telefon komórkowy.

Upały są szczególnie niebezpieczne dla małych dzieci i  osób w podeszłym wieku, chorych na cukrzycę, nadciśnienie i mających problemy z sercem.

Bezpieczne zachowania:

• unikaj wychodzenia na zewnątrz w najgorętszej porze dnia (między 10:00 a 17:00),
• w upalne dni nie zostawiaj w samochodzie dzieci, zwierząt, materiałów łatwopalnych,
• unikaj nadmiernego nasłonecznienia, opalania, używaj kremów ochronnych,
• chroń dzieci przed nadmiernym przegrzaniem, nasłonecznieniem i odwodnieniem,
• jeśli musisz przebywać na zewnątrz noś przewiewne ubranie, zakrywające możliwie największa powierzchnię skóry, nakrycie głowy, przewiewne obuwie, okulary słoneczne,
• pij regularnie duże ilości płynów, unikając napojów zawierających cukier lub alkohol, spożywaj lekkie posiłki, zwracając uwagę na ich świeżość (zwłaszcza nabiału, lodów mrożonek),
• unikaj forsownego wysiłku fizycznego,
• korzystaj z chłodnych (temperatura pokojowa) pryszniców i kąpieli; pamiętaj że zimny prysznic po przebywaniu w upale może spowodować szok termiczny,
• unikaj dużych różnic temperatur między klimatyzowanymi pomieszczeniami i autami,
  a temperaturą panującą na zewnątrz,
• utrzymuj chłód w pomieszczeniach: w ciągu dnia zamykaj i zasłaniaj okna po stronie nasłonecznionej, otwieraj okna, gdy temperatura jest niższa; zamykaj drzwi i okna
  w pomieszczeniach klimatyzowanych,
• przebywaj w najchłodniejszym pomieszczeniu mieszkania, szczególnie nocą,
• dbaj o zwierzęta: zabezpiecz je przed bezpośrednim nasłonecznieniem, zapewnij nieograniczony dostęp do wody pitnej, wietrz pomieszczenia w których przebywają,
• obserwuj reakcje swojego organizmu podczas upałów – w przypadku złego samopoczucia zwróć się o pomoc do lekarza.

Telefony alarmowe w razie niebezpieczeństwa:

• 112 – Numer alarmowy
• 999 – Pogotowie ratunkowe
• 998 – Straż pożarna
• 997 – Policja
• 47 771 30 10 – Komisariat policji Suchy Las
• 61 812 51 81 – Straż gminna Suchy Las

Burze i nawałnice

• słuchaj prognoz pogody i śledź komunikaty lokalnych mediów,
• jeśli jedziesz samochodem postaraj się zatrzymać i przeczekać, omijaj miejsca pod drzewami lub konstrukcjami, które mogą zostać przewrócone lub uszkodzone, zachowaj szczególną ostrożność przy wyjeżdżaniu na otwartą przestrzeń z drogi osłoniętej ekranami, budynkami lub drzewami,
• nie parkuj pojazdów w pobliżu drzew, rusztowań, stalowych konstrukcji, tablic reklamowych, trakcji elektrycznych itp.,
• unikaj przebywania na otwartej przestrzeni, szukaj schronienia w budynku a jeśli to niemożliwe: postaraj się przyjąć bezpieczną pozycję (kucnij, zbliżając stopy maksymalnie do siebie),
• jeśli jesteś w grupie: rozdzielcie się, żeby nie tworzyć skupiska,
• nie rozmawiaj przez telefon komórkowy (najlepiej go wyłącz),
• zejdź z roweru, żeby nie dotykać jego metalowych części,
• nie stawaj pod pojedynczym wysokim drzewem ani w pobliżu wysokich konstrukcji, linii wysokiego napięcia, przewodów lub trakcji, unikaj kontaktu z metalowymi przedmiotami,
• zejdź ze szczytów wzniesień w obniżenie terenu,
• na otwartych zbiornikach wodnych: natychmiast wyjdź na brzeg z wody, łódki lub kajaka,
• w mieszkaniu i domu zamknij wszystkie okna i sprawdź ich zamknięcia (w razie konieczności odpowiednio je zabezpiecz),
• wyłącz z kontaktów urządzenia elektryczne, nie rozmawiaj przez telefon stacjonarny,
• z balkonu, tarasu, podwórka i obejścia usuń lub zabezpiecz przedmioty, które mogłyby zostać porwane przez wiatr (donice, suszarki do prania, karmniki, meble itp.),
• zapewnij bezpieczeństwo zwierzętom, które znajdują się poza mieszkaniem/domem; umieść je w odpowiednich pomieszczeniach,
• po burzy mogą nastąpić przerwy w dostawie prądu. Przygotuj: latarkę na dynamo lub na baterie, świece z zapałkami, radio na baterie, zapasowe baterie, zapasowe źródło zasilania (powerbank) do naładowania telefonu komórkowego.

Telefony alarmowe w razie niebezpieczeństwa:

• 112 – Numer alarmowy
• 999 – Pogotowie ratunkowe
• 998 – Straż pożarna
• 997 – Policja
• 47 771 30 10 – Komisariat policji Suchy Las
• 61 812 51 81 – Straż gminna Suchy Las

Występowanie huraganów (silnych wiatrów) powodowane jest najczęściej szybko przemieszczającymi się aktywnymi niżami. Najgroźniejszą formę przyjmują one w okresie wiosennym i jesiennym.

Porywiste wiatry mogą być niebezpieczne dla życia i zdrowia ludzi i zwierząt. Uzyskane na czas ostrzeżenia o silnych wichurach i właściwe postępowanie, może zmniejszyć ilość ofiar oraz ograniczyć stopień zniszczeń.

Ostrzeżenie o silnych wiatrach jest ogłaszane, gdy istnieje możliwość nadejścia wichury (huraganu) w okresie najbliższych 12 – 24 godzin.

Alarm o silnych wiatrach jest ogłaszany, gdy anomalie pogodowe oznaczające silne wichury (wiatr o prędkości przekraczającej 75 km/h) są spodziewane w czasie krótszym niż 12 godzin.

Przed wystąpieniem huraganu (silnych wiatrów):

•  upewnij się, czy wszyscy członkowie twojej rodziny wiedzą, jak postępować w czasie huraganu, oraz naucz ich jak wyłączać gaz, elektryczność i wodę.
•  opracuj plan komunikowania się w czasie zagrożenia na okoliczność, gdy członkowie rodziny są rozdzieleni (realny przypadek, gdy dorośli są w pracy, a dzieci w szkole).
•  naucz dzieci, jak i kiedy wzywa się policję lub straż pożarną, oraz jak nastroić radio na odbiór informacji o stanie zagrożenia.

Zabezpiecz swoje mieszkanie (dom):

•  nasłuchuj w smartfonie, radiu lub telewizji komunikatów o rozwoju sytuacji,
•  zamknij okna, zabezpiecz rynny i inne części budynku;
•  sprawdź przygotowane wyposażenie,
•  zatankuj samochód,
•  wnieś do domu przedmioty takie, jak np. narzędzia oraz umocuj przedmioty, które mogą być wniesione do wewnątrz,
•  zdejmij doniczki z parapetów okiennych,
•  usuń lub wzmocnij zewnętrzne anteny.
•  upewnij się czy konstrukcja dachu jest mocno przytwierdzona do konstrukcji budynku;
•  zabezpiecz lampy i inne urządzenia, które mogą ulec zniszczeniu;
•  usuń z parapetów i balkonów przedmioty, które mogą zagrażać przechodniom;
•  uprzątnij z obejścia przedmioty, które mogły by narobić szkód (porwane przez wiatr);
•  zapewnij sobie odpowiednią ilość źródeł światła, jak: latarki elektryczne (baterie do latarek i odbiorników radiowych), świece;
•  sprawdź stan apteczki pierwszej pomocy i zaopatrz się w niezbędne materiały i leki;
•  przygotuj rzeczy, które mogą być potrzebne w czasie ewakuacji tj. dokumenty, odzież, żywność, wartościowe rzeczy;
•  nie parkuj pojazdów w pobliżu drzew, słupów i trakcji elektrycznych, reklam itp.

Jeżeli służby ratownicze zarządzą ewakuację:

•  wyrusz tak szybko jak to tylko możliwe;
•  opuszczając mieszkanie wyłącz energię elektryczną, oraz główny zawór wody i gazu. Wygaś ogień
  w piecach, oraz zabezpiecz dom;
•  zawiadom kogoś poza zasięgiem wichury, dokąd się ewakuujesz;
•  zabierz przygotowany zawczasu podręczny bagaż, oraz ciepłą odzież.

Podczas huraganu

•  miej włączone radio bateryjne na częstotliwości radia regionalnego – słuchaj komunikatów o zagrożeniu i sposobach postępowania,
•  wyłącz główny wyłącznik prądu i gazu – ograniczy to niebezpieczeństwo powstania pożaru,
•  schowaj się w środkowych i najniższych partiach budynku z dala od oszklonych okien, sufitów i drzwi,
•  znajdując się poza domem ukryj się i pozostań tam, do czasu przejścia huraganu,
•  nie zatrzymuj się pod trakcjami i elektrycznymi liniami przesyłowymi, planszami reklamowymi, drzewami itp., zejdź w miejsce położone niżej;
•  unikaj używania otwartych źródeł ognia, takich jak świece, lampy naftowe, jako oświetlenia.

Po przejściu huraganu

• jeżeli wyszedłeś „bez szwanku” udziel pierwszej pomocy rannym i poszkodowanym osobom,
• nie przenoś ciężko rannych osób chyba, że są one bezpośrednio zagrożone doznaniem kolejnych obrażeń,
• unikaj zbliżania się do zwisających lub leżących przewodów elektrycznych (pamiętaj o tzw. „napięciu krokowym”), natychmiast zgłaszaj takie przypadki do zakładu energetycznego, policji lub straży pożarnej,
• ostrożnie wkraczaj do swego domu i tylko wtedy, gdy władze gminy (służby) ogłoszą, że jest to bezpieczne,
• sprawdź instalację (gazową, elektryczną, wodociągową i ściekową) w zniszczonym domu,
• sprawdź zamrożoną żywność czy nadaje się do spożycia,
• wykonaj zdjęcia zniszczeń, zarówno domu jak i jego wyposażenia w celu ubiegania się o odszkodowanie,
• sprawdź, czy nie występuje ulatnianie się gazu.
• jeżeli czujesz zapach gazu albo słyszysz bulgoczący lub syczący odgłos, otwórz okno i szybko opuść budynek,

O wszystkich zdarzeniach, mających istotne znaczenie dla bezpieczeństwa ludzi informuj:

• służby dyżurne Straży Pożarnej, Policji;
• pogotowie ratunkowe, energetyczne, gazowe, inne.

Jak postępować w sytuacji zagrożenia atakiem bombowym?

Jeżeli zauważyłeś przedmiot (pakunek, torbę, urządzenie, itp.) niewiadomego pochodzenia pozostawione bez opieki, co do którego zachodzi podejrzenie, że może to być (może w nim być) bomba. Nie dotykaj! Nie zaglądaj! Postaraj się zabezpieczyć miejsce znalezienia przedmiotu, by uniemożliwić dostęp do niego osób trzecich – o jego zlokalizowaniu natychmiast powiadom administratora obiektu lub policję.

Jeśli widzisz „bombę”, to ona „widzi” też ciebie, a to oznacza, że jesteś w polu jej rażenia.

Jeśli otrzymasz informacje „o bombie” telefonicznie lub e-mailem:

• zachowaj spokój, nie wpadaj w panikę, nie odkładaj słuchawki,
• nie lekceważ informacji o „bombie”, rozmawiaj konkretnie i rzeczowo, zapamiętaj jak najwięcej informacji,
• przedłużaj rozmowę (np. Udając trudności w zrozumieniu) by uzyskać jak najwięcej szczegółów,
• zapisuj lub nagraj przebieg rozmowy, czas, sposób mówienia dzwoniącego, przekazaną informację,
• jeśli informacja dotarła e-mailem – zapisz i wydrukuj,
• o otrzymanej informacji powiadom administratora obiektu lub policję.

Sposoby postępowania w sytuacji alarmu bombowego

• pomyśl, którędy można się ewakuować z budynku, dworca, galerii handlowej lub innych zatłoczonych miejsc,
• odsuń się od ciężkich lub łatwo tłukących się przedmiotów, które mogą być przesunięte podczas wybuchu,
• pamiętaj by nie pozostawiać własnego bagażu bez opieki i nie przyjmować od obcych osób żadnych pakunków,
• ciekawość jest niebezpieczna – jak najszybciej oddal się z miejsca zagrożonego wybuchem; po drodze informuj o zagrożeniu jak najwięcej osób, będących w strefie zagrożonej lub kierujących się w jej stronę (informację przekazuj w sposób nie powodujący paniki),
• po ogłoszeniu ewakuacji zachowaj spokój, zabierz rzeczy osobiste (torbę, kurtkę, telefony komórkowe), sprawnie opuść zagrożone miejsce,
• po przybyciu policji na miejsce incydentu bombowego, przejmuje ona kierowanie akcją,
• w przypadku włączenia parkingu dla pojazdów w strefę zagrożenia, nie ratuj na siłę swojego samochodu (dotyczy to również innych cennych przedmiotów) – życie jest ważniejsze.

Zawiadamiając Policję (112, 997) podaj:

• miejsce znalezienia i opis przedmiotu, który może być urządzeniem wybuchowym,
• adres podłożenia urządzenia wybuchowego,
• w przypadku informacji przekazanej telefonicznie: dokładną treść rozmowy z informującym o podłożeniu ładunku wybuchowego,
• w przypadku informacji przekazanej mailem: przeczytać treść e-maila z informacją, godzinę otrzymania informacji,
• swoje imię, nazwisko, numer telefonu, z którego przekazywana jest informacja oraz godzinę,
• uzyskaj od policji potwierdzenie przyjęcia zawiadomienia.

Telefony alarmowe w razie niebezpieczeństwa:

• 112 – Numer alarmowy
• 999 – Pogotowie ratunkowe
• 998 – Straż pożarna
• 997 – Policja
• 47 771 30 10 – Komisariat policji Suchy Las
• 61 812 51 81 – Straż gminna Suchy Las

Jak się przygotować do podróży zagranicznej?

Co powinieneś wiedzieć o bezpiecznym podróżowaniu, nie tylko w tzw. „tropiki”.

Przed wyjazdem

1. Zdobądź informacje o kraju pobytu: korzystaj z przewodników, czasopism, blogów podróżniczych, opinii znajomych, a także oficjalnych raportów np. WHO, CDC. Sprawdź poziom bezpieczeństw w danym rejonie i aktualne zalecenia.
2. Zaplanuj wizytę u lekarzy specjalistów, których regularnie odwiedzasz i omów z nimi plan wyjazdu, pamiętaj również o wizycie u stomatologa.
3. Przed wyjazdem w tropiki pomyśl o wizycie w Poradni Medycyny Podróży. Umów wizytę na około 3-6 miesiące (min. 8 tyg.) przed wyjazdem.
4. Zapisz kontakt do właściwej placówki konsularnej (w razie wątpliwości – skontaktuj się
5. z przedstawicielem przed wyjazdem) oraz do lokalnych służb ratunkowych.
6. Odpowiednio przemyśl zakupy i pakowanie bagażu. Odśwież wiedzę w zakresie pierwszej pomocy i wybranych aspektów bezpieczeństwa w tropikach (więcej na: www.pmm.org.pl/pl/edukacja-i-szkolenia/kurs-t4-dla-podroznikow/)

Niezbędne dokumenty

1. Sprawdź ważność paszportu (zazwyczaj min. 6 miesięcy), rozważ wyrobienie międzynarodowego prawa jazdy, upewnij się czy potrzebujesz wizy lub innego zaświadczenia.

2. Zrób kopię zabieranych ze sobą dokumentów i przechowuj je w bezpiecznym miejscu (np. w wersji elektronicznej w „chmurze”/ skrzynce mailowej).

Ubezpieczenie

1. Pamiętaj o wykupieniu dodatkowego ubezpieczenia na czas podróży (zwróć uwagę na sumę gwarancyjną ubezpieczenia w aspekcie kosztów leczenia i transportu międzynarodowego).
2. Rozważ dodatkowe pakiety obejmujące choroby zakaźne, koszty poszukiwania i ratownictwa, odpowiedzialność cywilną, ubezpieczenie pojazdu i bagażu, a w niebezpiecznych rejonach świata – klauzulę na wypadek zagrożeń o charakterze militarnym i terrorystycznym.
3. Przy wyjeździe do kraju członkowskiego UE zadbaj także o wyrobienie Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ).

Środki pieniężne

1. Sprawdź, jaka jest waluta w kraju/krajach docelowego pobytu.
2. Rozważ zabranie łatwo wymienialnych walut w gotówce (dolar amerykański/euro).
3. Upewnij się, czy karty płatnicze są respektowane, a korzystanie z bankomatu bezpieczne.

Komunikacja

• wyznacz osobę kontaktową w kraju (zapisz jej numer w telefonie jako „ICE” – ang. In Case of Emergency), np. „ICE Kowalska Janina”.
• ustal, jak często będziesz się kontaktował z bliskimi osobami w kraju oraz przekaż im plan Twojej podróży,
• przed wyjazdem sprawdź możliwe kanały i dostępne środki łączności w kraju pobytu: roaming lub lokalna sieć GSM, dostęp do Internetu, telefonia satelitarna lub łączność radiowa.

Apteczka

Każdorazowo to, co ze sobą zabierzemy, będzie zależało m.in. od kraju i terenu, w jaki się wybieramy oraz typu turystyki, jaki planujemy uprawiać.

Kompletując niezbędny sprzęt:

1. Zapoznaj się z informacjami o kraju, do którego się udajesz, pod względem specyficznych czynników ryzyka, panujących zagrożeń zdrowotnych, a także klimatu. Dzięki temu będziesz wiedział, jakiego typu leki najbardziej przydadzą się w Twojej apteczce;
2. Rozważ zabranie ze sobą odpowiedniego zapasu leków. Czy wybierasz się na 2-tygodniowe wakacje w miejscu, gdzie będziesz miał dostęp do apteki, czy w 3 miesięczną podróż po odległych zakątkach, z dala od większych miast czy wsi;
3. Przygotowując się, zawsze weź pod uwagę dostępność oraz jakość lokalnej opieki medycznej. Czy w razie nagłego zachorowania będziesz miał do dyspozycji dobrze wyposażony szpital w odległości do 2 km, czy raczej musisz liczyć na własne przygotowanie;
4. Po spakowaniu apteczki, zapoznaj innych uczestników wyprawy z jej składem i sposobem pakowania, tak, aby w razie nagłego zdarzenia, każdy mógł z niej skorzystać.
5. Mając powyższe na uwadze, rozważ wybór sprzętu i grup leków, które powinny znaleźć się w Twojej apteczce.

Leki: przeciwbólowe i przeciwgorączkowe, przeciwmalaryczne, przeciwalergiczne, rozkurczowe, przeciwbiegunkowe, przeciwwymiotne, witaminy, leki „wzmacniające”, ORS, antybiotyk, leki przyjmowane z powodu chorób przewlekłych;

Środki do użytku zewnętrznego: po ukąszeniu, na oparzenia, na stłuczenia i obrzęki, do dezynfekcji, zasypka/talk, krem z filtrem oraz po opalaniu, na bóle stawowo-mięśniowe, 0,9 % NaCl czyli sól fizjologiczna;

Inne: bandaże, kompresy, plastry do opatrywania ran, opatrunki hemostatyczne do tamowania krwotoków, folia ratunkowa (NRC), rękawiczki, termometr, ciśnieniomierz;

Dodatkowe: repelenty, środki do odkażania wody, aspirator jadu, aparat do płukania oka, pęseta, nożyczki, pisak, długopis, źródło światła.

Podróż o podwyższonym ryzyku

Jak zadbać o swoje bezpieczeństwo na wypadek zdarzenia o charakterze terrorystycznym, tzw. „active shooter” czy porwania.

1. Przed wyjazdem sprawdź na stronach Ministerstwa Spraw Zagranicznych zakładkę: Ostrzeżenia dla podróżnych.
2. Na swój telefon komórkowy ściągnij aplikację ipolak. Wskaże drogę do najbliższej polskiej placówki dyplomatycznej, podpowie, co zrobić w razie kłopotów podczas wyjazdu czy jak zadbać o własne bezpieczeństwo w różnych zakątkach świata. Można w niej także znaleźć aktualne ostrzeżenia dla podróżujących publikowane przez MSZ.
3. Bardzo dokładnie przeanalizuj informację na stronach MSZ – zakładka Bezpieczne wakacje.
4. Jeżeli zdecydujesz się na wyjazd do kraju o „podwyższonym ryzyku” dokładnie zaplanuj swój pobyt/postaraj się zrobić mapę podróży – podaj dane zameldowania w hotelach, atrakcje tury-styczne, które zamierzasz odwiedzić, szlaki etc. Taką „mapę” przekaż osobie bliskiej która znajduje się w Polsce/nie uczestniczy w wyprawie. Jeżeli w miejscu docelowym zmienisz plany dotyczące miejsc które zamierzasz zwiedzić: poinformuj o tym osobę która ma Twój plan podróży.
5. Do „planu podróży”, o którym mowa w poprzednim punkcie dołącz swoje zdjęcia – bardzo dokładne, wysokiej rozdzielczości (zdjęcia z trzech stron: od przodu, z boku, z tyłu). W języku angielskim opisz na odwrocie każdego zdjęcia: wzrost, waga, znaki szczególne (np. blizny, tatuaże), kolor włosów, kolor oczu. Dodatkowo napisz: czy posiadasz jakieś alergie? (pokarmowe, lekowe), Czy przyjmujesz na stałe jakieś leki? Jaka jest Twoja przeszłość chorobowa? (Czy na coś się leczysz przewlekle np. choroba serca). Takie zdjęcia i ich opisy będą bardzo przydatne w sytuacji zaginięć/porwań. Osoba w Polsce w sytuacji zaginięcia powinna całość tak sporządzonej dokumentacji przekazać odpowiednim służbom. 6. Zarejestruj się w „Odyseuszu”: https://odyseusz.msz.gov.pl/ (W przypadku wystąpienia sytuacji nadzwyczajnych za granicą, MSZ będzie mógł podjąć z tobą kontakt, udzielić niezbędnych informacji oraz pomocy poprzez właściwą placówkę dyplomatyczno-konsularną).

UWAGA NA CHOROBY TROPIKALNE!

Szczepienia

Zaplanuj wizytę w poradni Medycyny Podróży najlepiej co najmniej 8-6 tygodni przed wyjazdem (jeśli to możliwe).

Pamiętaj, że:

1. Szczepienie przeciw żółtej febrze, wpisane to tzw. żółtej książeczki jest obowiązkowe przy wjeździe do wielu państw w Afryce, Ameryce Południowej i Środkowej. Trzeba je wykonać co naj-mniej 10 dni przed podróżą.
2. Niektóre szczepienia trzeba przyjąć w kilku dawkach w określonych odstępach czasowych przed wyjazdem – żeby zapewnić sobie jak najlepszą ochronę.
3. Szczepienia nie chronią nas całkowicie przed zachorowaniem. Nasze bezpieczeństwo zależy od stosowania się do zasad higieny i profilaktyki. To, co wiemy na pewno – niepodane szczepienie nie chroni w 100%!
4. Nie istnieje szczepionka przeciw malarii. Przed wyjazdem skonsultuj z lekarzem jaką chemio pro-filaktykę zastosować na okres wyjazdu. Ważne żeby wybrać optymalne rozwiązanie dostosowane do długości wyjazdu, terenu, wysokości.
5. Zwyczajowo nie powinno się podawać więcej niż 4 szczepień tego samego dnia. Nie zawsze trzeba też przyjąć wszystkie zalecane szczepienia dla danego kraju. Dobry lekarz dobierze nam te najwłaściwsze pod kątem charakteru wyjazdu.

W trakcie podróży

1. Unikaj kostek lodu dodawanych do napojów. Nie wiadomo z jakiego źródła wody pochodzą.
2. Nie jedz potraw wystawianych na długotrwałe działanie słońca i innych czynników zewnętrznych – przede wszystkim sałatek, surówek, sosów i kremów.
3. Pamiętaj o myciu rąk – większość chorób nękających turystów to choroby tzw. brudnych rąk.
4. W przypadku świeżych owoców i warzyw – stosuj się do zasady – „umyj, obierz, ugotuj lub zapomnij”.
5. W strefie endemicznej dla malarii i innych chorób przenoszonych przez moskity: stosuj repelenty (środki odstraszające zawierające DEET, czyli metylową pochodną benzamidu) całą dobę. Komary, które przenoszą malarię atakują nas nocą, ale te, które przenoszą m.in. dengę atakują w dzień. Zakładaj odzież z długimi rękawami i nogawkami. Śpij pod moskitierą.
6. Pij wodę z bezpiecznego źródła (butelkowaną, gotowaną, filtrowaną). Pamiętaj o właściwym nawodnieniu i ochronie przed słońcem.
7. Unikaj brodzenia i/lub kąpieli w zbiornikach wody stojącej. W jeziorach i rzekach (zwłaszcza afrykańskich) żyją przywry wywołujące choroby pasożytnicze.

Po powrocie

Obserwuj się co najmniej przez 3 tygodnie. Jeśli cokolwiek Cię zaniepokoi – m.in. gorączka, biegunka, wymioty, wysypka – niezwłocznie udaj się na konsultację do specjalisty. Skuteczność leczenia zależy od szybkości diagnozy i wdrożenia leków!

Jeśli przyjmowałeś chemio-profilaktykę przeciw malarii w czasie wyjazdu to kontynuuj po powrocie zgodnie z zaleceniami. Tak jak w przypadku „Malarone” – przez 7 dni od opuszczenia strefy występowania choroby.

Przed powodzią:

• sprawdź zagrożenie powodziowe dla twojego miejsca zamieszkania,
• słuchaj prognoz pogody i śledź komunikaty lokalnych mediów,
• wykup polisę ubezpieczeniową,
• zapoznaj się ze sposobami ostrzegania i alarmowania, drogami i miejscami ewakuacji ludzi, zwierząt, pojazdów, maszyn rolniczych i innego mienia,
• opracuj Rodzinny plan powodziowy (wzór do pobrania z materiałów informacyjnych umieszczonych na stronie Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej www.kzgw.gov.pl),
• wszyscy członkowie rodziny, zwłaszcza dzieci i osoby starsze, powinni wiedzieć co robić w razie powodzi, ustal sposoby kontaktowania się i drogi ewakuacji,
• naucz domowników wyłączania głównego zasilania elektrycznego i dopływu gazu i wody,
• nie umieszczaj na poziomie piwnic urządzeń wrażliwych na działanie wody,
• utrzymuj sprawny system odprowadzania wód z dachu oraz ukształtowanie terenu wokół domu w sposób umożliwiający odpływ deszczówki z okolic budynków,
• regularnie udrażniaj rowy odwadniające,
• zabezpiecz budynki (np. budowa murku, przygotowanie na czas powodzi osłon na drzwi i okna piwnic),
• aby zapobiec wypływowi ścieków z kanalizacji zamontuj specjalne zawory lub bądź przygotowany do zatkania rur.

W sytuacji zagrożenia powodziowego:

• słuchaj komunikatów o zagrożeniu i sposobach postępowania w lokalnym radiu i telewizji,
• jeśli możesz – odeślij dzieci i osoby starsze w bezpieczne miejsce np. do znajomych czy rodziny,
• upewnij się, że wszyscy członkowie rodziny, zwłaszcza dzieci, wiedzą co robić w razie powodzi, ustal sposoby kontaktowania się i drogi ewakuacji,
• naucz najbliższych członków rodziny odłączania źródeł energii, gazu i wody,
• przenieś miejsca sypialne i wartościowe rzeczy na górne kondygnacje budynku,
• przygotuj w bezpiecznym miejscu lekarstwa, dowody osobiste oraz inne dokumenty potwierdzające tożsamość, kosztowności, pieniądze, dokumenty dotyczące domu i posiadanych gruntów, dokumentację działalności gospodarczej i polisy ubezpieczeniowe,
• zgromadź w domu niezbędną ilość żywności o długotrwałej ważności do spożycia, wodę i przygotuj odpowiednią odzież, latarki, koce i środki higieniczne,
• dbaj o to, by telefony komórkowe cały czas były naładowane,
• pojazdy z terenu posesji przemieść w niezagrożone powodzią miejsca,
• zabezpiecz budynki i przygotuj worki z piaskiem,
• rozważ ewakuację zwierząt zaraz po ogłoszeniu alarmu powodziowego; jest ona zawsze dużo trudniejsza i czasochłonna niż ewakuacja ludzi (sprzęt pływający straży pożarnej czy wojska bardzo często nie nadaje się do ewakuacji dużych zwierząt),
• przygotuj zwierzęta hodowlane do ewakuacji, porozmawiaj z sąsiadami o wzajemnej pomocy przy załadunku,
• paszę dla zwierząt przenieś w niezagrożone zalaniem miejsce,
• zabezpiecz substancje niebezpieczne takie jak: pestycydy, środki owadobójcze, farby, lakiery, rozpuszczalniki i inne środki chemiczne,
• zadbaj o bezpieczne przechowywanie zbiorników z olejem, paliwem,
• jeśli masz sprzęt pływający – utrzymuj go w sprawności (pontony, łodzie itp.) i używaj go wyłącznie podczas zagrożenia życia,
• przygotuj się do ewakuacji. 

Pozostawanie na zalanym terenie to ogromne ryzyko. Oprócz zagrożenia utonięciem, musisz liczyć się z narażeniem na choroby zakaźne, brakiem prądu, wody i kanalizacji; pamiętaj, że w razie konieczności możesz nie otrzymać pomocy medycznej na czas. Nie zostawaj na zalanym terenie ze względu na dobytek – teren będzie zabezpieczony przez właściwe służby.

W trakcie powodzi:

• w miarę możliwości zapobiegaj tworzeniu się atmosfery paniki,
• wyłącz instalację elektryczną i gazową oraz zabezpiecz sieć kanalizacyjną lub szambo,
• w przypadku niebezpieczeństwa natychmiast przemieść się na wyżej położone tereny,
• jeśli posiadasz telefon komórkowy, miej go zawsze przy sobie i zadbaj, aby bateria była naładowana,
• ustaw radioodbiornik zasilany bateriami na częstotliwość lokalnej stacji radiowej, aby uzyskać najnowsze informacje o sytuacji i sposobach postępowania,
• przygotuj się do ewakuacji; pamiętaj o tym, że osoby dorosłe powinny mieć przy sobie nie więcej niż 50 kg bagażu (do 20 kg na osobę, do 50 kg na rodzinę),
• miej przy sobie apteczkę pierwszej pomocy i używane przez domowników leki, niezbędny zapas jedzenia i wody pitnej, ciepłe ubrania, śpiwory i koce (zgromadzone w górnych partiach domu),
• nie używaj wody ze studni ani wody gruntowej – może być skażona,
• nie chodź po obszarach zalanych – szybko płynąca woda może przewrócić dorosłego człowieka; jeśli musisz przekroczyć zalany obszar użyj do badania gruntu przed sobą tyczki,
• w razie zagrożenia życia lub zdrowia dzwoń na numer alarmowy 112. 

Telefony alarmowe w razie niebezpieczeństwa:

• 112 – Numer alarmowy
• 999 – Pogotowie ratunkowe
• 998 – Straż pożarna
• 997 – Policja
• 47 771 30 10 – Komisariat policji Suchy Las
• 61 812 51 81 – Straż gminna Suchy Las

Po powodzi:

• słuchaj komunikatów radiowych i telewizyjnych, nie wracaj do domu, dopóki władze nie ogłoszą, że jest to bezpieczne oraz nie zostanie przywrócone zaopatrzenie w wodę pitną, usprawniony system kanalizacji i usunięte odpady,
• jak najdłużej pozostań poza zasięgiem wód powodziowych,
• sprawdź fundamenty i ściany domu czy nie ma pęknięć lub innych uszkodzeń, upewnij się, że budynek nie grozi zawaleniem, a w przypadku wątpliwości zgłoś to do nadzoru budowlanego i władz samorządowych,
• wchodząc do zalanych wcześniej budynków zachowaj szczególną ostrożność, używaj nieprzemakalnego, trwałego obuwia,
• unikaj kontaktu z wodami powodziowymi – mogą być skażone,
• przed włączeniem instalacji elektrycznej i gazowej, sprawdź je korzystając ze specjalistycznej pomocy,
• przed korzystaniem sprawdź instalację wodno-kanalizacyjną,
• w celu osuszenia budynku otwórz wszystkie okna i drzwi, uruchom ogrzewanie lub skorzystaj z przenośnych urządzeń grzewczych,
• zalane pomieszczenia zdezynfekuj, wywietrz, wysusz i odmaluj (szczególnie jeśli przechowujesz w nich żywność, przygotowujesz posiłki lub jeżeli przebywają w nich dzieci); usuń wszystkie elementy które utrzymują wilgoć i utrudniają wysychanie pomieszczeń, meble odsuń od ścian na co najmniej 20 cm i podnieś minimum 5 cm od podłogi,
• wyrzuć całą żywność, która miała kontakt z wodą powodziową, a do celów spożywczych używaj tylko wody butelkowanej lub dowożonej beczkowozami, wodę gotuj przed użyciem; dbaj o higienę, często myj ręce mydłem w czystej wodzie,
• jeżeli twój majątek był ubezpieczony, jak najszybciej skontaktuj się z ubezpieczycielem i dowiedz się, jakie działania musisz podjąć, by uzyskać odszkodowanie; szybkie zgłoszenie pozwoli zaplanować likwidację szkód,
• powodzianie mogą liczyć na zaliczki, które pozwolą im na zakup sprzętu niezbędnego do zabezpieczenia zniszczonych budynków; jeśli to możliwe, przed przystąpieniem do usuwania skutków powodzi zrób zdjęcia lub zapis wideo uszkodzeń, materiał ten pomoże udokumentować straty przy ubieganiu się o odszkodowanie,
• zgłoś się po pomoc finansową do gminnego lub miejskiego ośrodka pomocy społecznej; zasiłek ten jest przeznaczony na pokrycie kosztów zakupu żywności, leków, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego; szczegóły na temat pomocy uzyskasz u swojego sołtysa lub w urzędzie gminy,
• jeśli to możliwe, włącz się do pomocy w usuwaniu skutków powodzi.

Gdy zauważysz pożar:

• zaalarmuj osoby zagrożone,
• wezwij Straż Pożarną, dzwoń na numer alarmowy 112 lub 998, spokojnie i wyraźnie powiedz:
  • gdzie się pali (dokładny adres; jeśli nie znasz adresu, podaj charakterystyczne punkty, elementy krajobrazu itp.),
  • co się pali,
  • czy zagrożeni są ludzie,
• nie rozłączaj się pierwszy!

Zanim przyjedzie Straż Pożarna:

• zadbaj by wszyscy domownicy opuścili zagrożone mieszkanie (pomóż osobom starszym, dzieciom, osobom niepełnosprawnym),
• próbuj ugasić pożar w zarodku, używaj gaśnic, koców gaśniczych, wody (nigdy nie gaś wodą urządzeń elektrycznych),
• nie otwieraj okien,
• postaraj się wyłączyć dopływ gazu i prądu oraz usunąć z zasięgu ognia materiały palne, w miarę możliwości – weź ze sobą dokumenty oraz niezbędne lekarstwa;
• UWAGA! nie próbuj gasić ognia, którego nie jesteś w stanie opanować! Nie ryzykuj życia i zdrowia! Nie dopuść, by pożar odciął Ci drogę wyjścia – NATYCHMIAST OPUŚĆ MIESZKANIE!
• alarmuj sąsiadów o zagrożeniu; gdy wychodzisz, nie zamykaj drzwi na klucz,
• UWAGA! NIE KORZYSTAJ Z WINDY! możesz w niej zostać uwięziony; używaj klatki schodowej,
• w razie silnego zadymienia poruszaj się blisko podłogi – wyżej panuje wysoka temperatura i zbierają się toksyczne gazy i dym,
• idź wzdłuż ściany, żeby nie stracić orientacji,
• na zewnątrz rozejrzyj się i sprawdź czy widzisz swoich znajomych, sąsiadów; jeśli kogoś brak, powiadom o tym strażaka.

Co i jak gasić:

• palący się olej w kuchni – wyłącz dopływ gazu lub płytę grzejną, a następnie przykryj garnek (patelnię) pokrywką; do gaszenia możesz również użyć koca gaśniczego lub gaśnicy przeznaczonej do pożarów grupy F; po stłumieniu ognia nie przesuwaj garnka i nie przenoś go aż do całkowitego ostudzenia tłuszczu. UWAGA – nie zalewaj płonącego tłuszczu wodą, ponieważ wtedy eksploduje, poparzy Cię, a pożar się „rozleje”!
• urządzenie elektryczne – jeżeli pożar jest niewielki, odetnij dopływ prądu – wyjmij wtyczkę z kontaktu (np. drewnianym kijem od szczotki) lub odłącz bezpieczniki; możesz ugasić pożar gaśnicą, kocem gaśniczym, wodą lub piaskiem. UWAGA – nie gaś wodą urządzeń elektrycznych!
• gdy zapaliło się na tobie ubranie – nie biegnij, spowoduje to zwiększenie płomienia; połóż się na ziemi i obracaj/turlaj się do chwili zduszenia ognia,
• człowiek, na którym pali się ubranie – najczęściej będzie biegł, uciekał, wtedy należy go przewrócić twarzą do ziemi, aby nie wdychał gorącego i toksycznego dymu; płonącą odzież ugaś kocem gaśniczym; jeśli go nie masz, użyj swojego ubrania lub innego dużego kawałka materiału, a także wody; gaszenie rozpocznij od głowy, przesuwaj się w kierunku stóp.

Gdy pożar odetnie drogę ewakuacji:

• idź do pokoju z oknem lub balkonem, znajdującego się jak najdalej od miejsca pożaru, zamknij za sobą drzwi (nie zamykaj ich na klucz),
• osłaniaj usta mokrym ręcznikiem lub innym materiałem,
• wzywaj pomoc,
• jeśli temperatura i zadymienie wzrastają: połóż się na balkonie lub pod oknem i przykryj szczelnie trudno palnym okryciem(mokry ręcznik, prześcieradło).

Gdy pali się sąsiednie mieszkanie:

• jeśli to możliwe – ostrzeż zagrożone osoby i wyjdź z budynku,
• gdy zagrożenie jest duże, zostań w swoim mieszkaniu i zamknij drzwi wejściowe na klamkę,
• w miarę możliwości usuń materiały palne z balkonu, tj. rozwieszone pranie, papierowe opakowania itp.,
• zamknij okna – do mieszkania może dostać się dym lub ogień,
• przygotuj zapas wody – napełnij wannę, wiadra, zlew w kuchni,
• zakręć zawór gazu, wyłącz wszystkie urządzenia zasilane energią elektryczną,
• zabezpiecz drzwi do mieszkania przed przedostawaniem się dymu do środka – w otwory i nieszczelności wciśnij mokry ręcznik;
• jeżeli poczujesz się zagrożony, wezwij pomoc przez otwarte okno lub z balkonu, staraj się być jak najdalej od miejsca, w którym są płomienie lub dym.

Gdy pali się mieszkanie na wyższej kondygnacji:

• zostań w mieszkaniu, chyba że strażacy każą Ci je opuścić; wychodząc z mieszkania, zamknij drzwi na klucz.

Postępowanie po pożarze:

• nie wchodź do zniszczonego przez ogień budynku, zanim właściwe służby nie stwierdzą że jest bezpieczny,
• zachowaj czujność i uwagę gdyż elementy konstrukcyjne budynku mogą być osłabione i wymagać naprawy,
• nie korzystaj z urządzeń elektrycznych przed sprawdzeniem instalacji przez elektryka,
• jeśli został wyłączony główny zawór gazu przed ponownym włączeniem wezwij administratora budynku lub pogotowie gazowe,
• wyrzuć produkty żywnościowe i napoje(w tym zawartość lodówki i zamrażarki) oraz lekarstwa które były narażone na działanie wysokiej temperatury i dymu.

Bądź przygotowany na wypadek pożaru:

• wyposaż swój dom w gaśnicę i koc gaśniczy (przechowuj je w miejscu łatwo dostępnym),
• w miarę możliwości zamontuj detektor dymu i czujnik czadu,
• nie blokuj dróg ewakuacyjnych, nie ustawiaj przedmiotów utrudniających wyjście,
• nie montuj stałych krat w oknach i na klatkach schodowych, jeśli Twoje mieszkanie musi być wyposażone w kraty- zakładaj takie które można otworzyć od wewnątrz, klucz przechowuj w miejscu znanym wszystkim domownikom,
• zapoznaj rodzinę z usytuowaniem oraz sposobem wyłączenia głównych wyłączników prądu i gazu,
• dokonuj regularnych przeglądów przewodów kominowych oraz dbaj o sprawność urządzeń elektrycznych i gazowych,
• materiałów łatwopalnych i otwartego ognia używaj z zachowaniem ostrożności.

Katastrofa budowlana

• niezwłocznie wezwij pomoc dzwoniąc na numer alarmowy 112,
• jeśli istnieje możliwość eskalacji zagrożenia, oddal się jak najszybciej z rejonu katastrofy,
• jeżeli nie możesz opuścić uszkodzonego budynku wyjściem ewakuacyjnym, spróbuj wydostać się na zewnątrz przez okno lub inny otwór,
• w miarę swoich możliwości udziel pomocy innym poszkodowanym.

Gdy nie masz możliwości opuszczenia zawalonego budynku:

• wywieś w miejscu widocznym z zewnątrz białe prześcieradło, obrus lub inną tkaninę, jako znak wzywania pomocy,
• jeżeli zostałeś przywalony lub przygnieciony przez fragmenty zrujnowanego budynku, spróbuj wzywać pomocy stukając w „sztywne” elementy metalowe np. rury;
• jeśli masz telefon komórkowy, korzystaj z niego oszczędnie, tylko do wzywania pomocy,
• jeśli masz dostęp do świeżego powietrza, wzywaj pomocy, w innym przypadku przede wszystkim oszczędzaj tlen,
• staraj się oszczędzać siły i zachować spokój,
• w miarę swoich możliwości udzielaj pomocy innym poszkodowanym.

Jeśli udało Ci się opuścić zawalony budynek:

• powiadom pierwszego napotkanego ratownika o osobach znajdujących się w budynku i o osobach, których na pewno w nim nie ma,
• bezwzględnie podporządkuj się poleceniom kierujących akcją ratowniczą, przekaż ratownikom inne informacje pomocne w akcji ratowniczej,
• udaj się do wskazanego przez służby bezpiecznego miejsca,
• jeśli doznałeś obrażeń, udaj się do punktu medycznego,
• nie wracaj do uszkodzonego budynku bez zgody inspekcji nadzoru budowlanego,
• zgłoś swoje potrzeby do władz lokalnych, czekaj na dalsze dyspozycje,
• jeśli znajdujesz się w rejonie katastrofy,
• opuszczając mieszkanie/budynek zabierz ze sobą dokumenty, leki które przyjmujesz na stałe, pieniądze, ciepłe ubranie, telefon komórkowy,
• zadbaj by dom opuścili wszyscy domownicy, zwróć uwagę na sąsiadów (osoby starsze, niepełnosprawne),
• jeśli masz możliwość wyłącz prąd, gaz, zamknij zawory wody,
• przy opuszczaniu budynku zachowaj szczególną ostrożność,
• stosuj się do poleceń służb ratowniczych.

Telefony alarmowe w razie niebezpieczeństwa:

• 112 – Numer alarmowy
• 999 – Pogotowie ratunkowe
• 998 – Straż pożarna
• 997 – Policja
• 47 771 30 10 – Komisariat policji Suchy Las
• 61 812 51 81 – Straż gminna Suchy Las

Bezpieczne fajerwerki

• petardy i fajerwerki kupuj tylko w sprawdzonych, rzetelnych sklepach, w oryginalnych opakowaniach, z dołączoną instrukcją obsługi w języku polskim, zawierającą informację dotyczącą sposobu odpalenia oraz zasady bezpiecznego użytkowania UWAGA: petard
  i fajerwerków NIE WOLNO sprzedawać osobom nieletnim, jest to przestępstwo zagrożone karą (od grzywny do pozbawienia wolności do lat 2),
• przed odpaleniem sprawdź czy produkt jest kompletny, nie ma uszkodzeń lub wad fabrycznych (pęknięcia, wgniecenia, wybrzuszenia, rozłączone lub źle połączone części),
• petardy i fajerwerki odpalaj zawsze zgodnie z instrukcją; „z ręki” można odpalać wyłącznie petardy i fajerwerki posiadające bezpieczne uchwyty,
• petard i fajerwerków NIE WOLNO dawać do odpalenia dzieciom,
• petard i fajerwerków NIE WOLNO używać w pomieszczeniach zamkniętych i w pobliżu obiektów łatwopalnych,
• nie odpalaj petard i fajerwerków w stanie nietrzeźwym,
• jeśli wyrób pirotechniczny nie eksplodował po odpaleniu i wypaleniu lontu – nie podchodź, aby sprawdzić, co się stało,
• niestosowanie się do zasad bezpiecznego użytkowania GROZI KALECTWEM LUB ŚMIERCIĄ,
• huk petard i fajerwerków może powodować strach i agresywne reakcje zwierząt, zwłaszcza psów – chroń je przed błyskami i hałasem.

Telefony alarmowe w razie niebezpieczeństwa:

• 112 – Numer alarmowy
• 999 – Pogotowie ratunkowe
• 998 – Straż pożarna
• 997 – Policja
• 47 771 30 10 – Komisariat policji Suchy Las
• 61 812 51 81 – Straż gminna Suchy Las

Alarmuj w każdym przypadku zauważenia broni lub innego niebezpiecznego narzędzia!

Jak postępować w przypadku strzelaniny:

• jeżeli w bezpośrednim sąsiedztwie rozległy się strzały, uciekaj z miejsca zagrożonego – nie ratuj rzeczy osobistych i nie staraj się za wszelką cenę pomagać innym,
• biegnij pochylony, obserwuj teren i myśl którędy możesz się wydostać z miejsca zagrożonego,
• jeżeli nie możesz uciekać, szukaj naturalnych osłon które ochronią Cię przed pociskami np. grubych ścian, murków, krawężników czy drzew – połóż się na ziemi osłoń rękami głowę, nie ruszaj się do końca strzelaniny, w miarę możliwości obserwuj otoczenie, czekaj na działanie Policji,
• jeżeli chowasz się za samochodem, jako zasłonę wykorzystaj miejsce ulokowania silnika,
• jeżeli nie możesz wydostać się z budynku, a napastnik Ciebie nie zauważył, ukryj się
  w jakimś pomieszczeniu:
  • zachowaj ciszę,
  • zabarykaduj drzwi, ciężkimi przedmiotami np. szafka, biurko, stół
  • wyłącz źródła dźwięku i światła np. telewizor, radio, oświetlenie
  • wycisz telefon
  • schowaj się w ciemnym rogu pomieszczenia lub za meblami
  • jeżeli w pomieszczeniu do którego wszedłeś są jakieś osoby, kieruj nimi wydając polecenia wykonania powyższych czynności, poleć im w miarę możliwości rozproszyć się i ukryć za meblami w pomieszczeniu
  • słuchaj odgłosów z zewnątrz
  • bez względu na to co się dzieje zachowuj bezwzględną ciszę, nie wychodź
    z pomieszczenia czekaj na przybycie służb ratowniczych
  • jeżeli jesteś bezpiecznie ukryty w pomieszczeniu dzwoń na numer alarmowy, rozmawiaj cicho z operatorem i nasłuchuj odgłosów z otoczenia, przekaż:
    • co i gdzie się wydarzyło,
    • lokalizację sprawcy i kierunek poruszania,
    • liczbę sprawców, ich opis i uzbrojenie,
    • podaj liczbę poszkodowanych,
    • odpowiadaj na pytania operatora,
    • jeżeli nie możesz rozmawiać pozostaw aktywne połączenie i pozwól słuchać operatorowi,
• jeżeli nie masz możliwości uciekać lub ukryć się, a sprawca którego celem jest zabicie jak największej liczby osób zmierza w Twoim kierunku i znajdujesz się w sytuacji bezpośredniego zagrożenia życia – podejmij walkę z napastnikiem:
  • pamiętaj! – walczysz o swoje życie,
  • wybierz odpowiedni moment do ataku, postaraj się na moment odwrócić uwagę napastnika,
  • musisz zaatakować z pełną determinacją i maksymalną agresją,
  • do walki możesz wykorzystać przedmioty które masz w pobliżu: krzesło, nożyczki, długopis, szkło, dezodorant w sprayu,
  • walcz do czasu unieszkodliwienia napastnika i wołaj pomocy – inne ukryte osoby mogą udzielić ci wsparcia,
     
• po zakończeniu strzelaniny i uwolnieniu będziesz przesłuchiwany przez Policję dlatego czekaj cierpliwie na zakończenie czynności.

Jeżeli stałeś się zakładnikiem:

Rób, co ci każą. Nie graj bohatera i nie stawiaj oporu.
Nie dyskutuj z napastnikami, nie buntuj się – to może tylko pogorszyć sytuację.
Twoim celem powinno być przetrwanie.
Czekaj na akcję wyspecjalizowanej jednostki ratowniczej.

• nie uciekaj, jeżeli to możliwe, połóż się na ziemi, wykorzystaj naturalne osłony (np. Ściana, schody, meble), rękami chroń głowę, staraj się zachować spokój,
• jeżeli masz możliwość nie kładź się na ciągach komunikacyjnych lub pod oknami,
• unikaj dłuższego kontaktu wzrokowego z napastnikiem – może to wzbudzić jego agresję,
• nie odwracaj się tyłem do napastnika,
• wykonuj polecenia napastników, jeżeli oczekują od ciebie odpowiedzi, udziel jej po dłuższym namyśle- unikaj dyskutowania, częstego zadawania pytań, gwałtownych ruchów, obraźliwych zwrotów,
• zawsze pytaj napastników o pozwolenie np. pójścia do toalety, wstania, otwarcia torby itp.,
• na żądanie napastników oddaj im wszystkie przedmioty osobiste,
• nie zwracaj na siebie uwagi napastników,
• pozbądź się niepostrzeżenie oznaki pozycji zawodowej – jej identyfikacja może spowodować agresję napastników,
• stawiaj sobie drobne cele (np. uzyskanie od napastników wody, posiłku, opatrunku, możliwości skorzystania z toalety, udzielenia pomocy innej osobie), realizuj je i wyznaczaj kolejne,
• stawiaj sobie przyszłe cele (co będziesz robił po uwolnieniu?) – umacnia to wolę przeżycia,
• staraj się utrzymywać sprawność fizyczną i umysłową – myśl pozytywnie,
• staraj się dbać o higienę osobistą,
• stosuj zasadę ograniczonego zaufania w stosunku do współwięźniów – wśród nich może znajdować się ukryty napastnik,
• nie ujawniaj otoczeniu swoich obaw i słabych punktów – kontroluj swoje reakcje i wypowiedzi,
• staraj się zapamiętać jak najwięcej szczegółów dotyczących porywaczy i otoczenia – twoje zeznania mogą pomóc Policji w dalszych działaniach,
• bądź świadom, że przy wydłużającym się czasie uwięzienia, u ciebie lub u współwięźniów może obudzić się „syndrom sztokholmski” (sympatyzowanie z prześladowcami, chęć pomagania im),
• nie blokuj drogi ucieczki napastników.

Jeżeli zostałeś zwolniony w wyniku negocjacji lub udało ci się uciec staraj się przekazać Policji jak najwięcej szczegółów na temat:

• napastników (liczba, opis wyglądu, broń i wyposażenie, zachowanie, charakterystyczne cechy),
• obiektu oraz miejsca przetrzymywania zakładników,
• zakładników (liczba, stan zdrowia, charakterystyczne cechy, itp.),
• innych elementów mogących zagrażać zakładnikom lub interweniującym policjantom.

Jeżeli znalazłeś się w centrum lub w bezpośrednim zasięgu akcji antyterrorystycznej, pamiętaj:

• akcja służb ratowniczych zawsze wywołuje zamieszanie i panikę, towarzyszą jej krzyki, wybuchy, strzały,
• nie uciekaj z miejsca zdarzenia, nie wykonuj gwałtownych ruchów – policjanci mogą uznać Cię za napastnika,
• połóż się za najbliższym ukryciem, trzymaj ręce z otwartymi dłońmi na wysokości głowy,
• nie próbuj pomagać, nie atakuj napastników,
• słuchaj i wykonuj polecenia i instrukcje dawane przez policjantów – bądź świadom, że będą to działania gwałtowne, wykluczające jakiekolwiek namiastki sprzeciwu – nie zabieraj czasu zadawaniem pytań lub próbą dyskusji,
• nie dotykaj, nie podnoś przedmiotów pozostawionych przez napastników lub policjantów,
• nie trzyj oczu w przypadku użycia gazów łzawiących,
• po wydaniu polecenia opuszczenia pomieszczenia, opuść je jak najszybciej, nie zatrzymuj się np. w celu zabrania rzeczy osobistych lub załatwienia potrzeby fizjologicznej,
• w trakcie prowadzonych czynności wyjaśniających, odpowiadaj na pytania osoby prowadzącej przesłuchanie (przedstaw się i opowiedz, jak znalazłeś się w miejscu zamachu) – bądź świadom, że do chwili potwierdzenia twojej tożsamości i wykluczenia udziału
  w grupie napastników, będziesz traktowany jak przestępca.

Jeżeli w wyniku pomyłki lub dynamicznych zdarzeń stałeś się przypadkowym „celem” akcji policyjnej:

• nie stawiaj oporu – opór spowoduje zwiększenie gwałtowności działań, a policjanci będą traktowali cię jak napastnika,
• wykonuj polecenia i instrukcje przekazywane przez interweniujących policjantów,
• nie próbuj wyjaśniać sprawy, zadawać pytań czy dyskutować podczas akcji policyjnej – będziesz mógł wszystko wyjaśnić po zakończeniu działań.

Telefony alarmowe w razie niebezpieczeństwa:

• 112 – Numer alarmowy
• 999 – Pogotowie ratunkowe
• 998 – Straż pożarna
• 997 – Policja
• 47 771 30 10 – Komisariat policji Suchy Las
• 61 812 51 81 – Straż gminna Suchy Las

Obszar gminy Suchy Las nie jest narażony na spektakularne akcje terrorystyczne ze względu na brak celów i obiektów opłacalnych do wykonania aktu terroru, a także „medialnie interesujących”. Mimo to nie należy niczego wykluczać i nie zaszkodzi odrobina wiedzy dotycząca tego zjawiska.

Terroryzm to termin używany na oznaczenie użycia siły lub przemocy w stosunku do osób lub własności w celu zastraszenia, przymuszenia do okupu wymuszenia określonych zachowań osób, instytucji, państwa.

ZAPAMIĘTAJ!!!

•  wybuch jest sytuacją nagłą i nieodwracalną;
•  jeśli widzisz „bombę”, to ona „widzi” też ciebie, a to oznacza, że jesteś w polu jej rażenia.

SYMPTOMY WYSTĄPIENIA ZAGROŻENIA INCYDENTEM BOMBOWYM

Podstawową cechą terroryzmu jest to, że nie ma wyraźnych znaków ostrzegawczych o możliwości wystąpienia zamachu lub są one trudno dostrzegalne. Dlatego zwracaj uwagę na to, co dzieje się
w najbliższym otoczeniu, np. podczas zakupów, w podróży, podczas uczestnictwa w imprezach masowych, uroczystościach religijnych i innych miejscach publicznych, gdzie przebywa duża liczba ludzi.

Zainteresowania i uwagi wymagają:

•  rzucające się w oczy nietypowe zachowania osób;
•  pozostawione bez opieki przedmioty typu: teczki, paczki, pakunki itp.;
•  osoby ubrane nietypowo do występującej pory roku;
•  samochody, a w szczególności furgonetki pozostawione w nietypowych miejscach tj. w pobliżu kościołów lub miejsc organizowania imprez masowych, zawodów sportowych i zgromadzeń.

Należy jednak pamiętać, że terrorysta nie zawsze musi wyróżniać się z tłumu szczególnym wyglądem.
O swoich spostrzeżeniach poinformuj: służby odpowiedzialne za bezpieczeństwo obiektu, lub Policję.

JAK POSTĘPOWAĆ W SYTUACJACH ZAGROŻENIA INCYDENTEM BOMBOWYM

Oto kilka rad, przygotowanych przez ekspertów z Biura Operacji Antyterrorystycznych Komendy Głównej Policji.

Możesz przygotować się na wypadek powstania tego typu zagrożenia w miejscach użyteczności publicznej:

•  pomyśl, którędy w pośpiechu można się ewakuować z budynku, metra, sklepu lub innych zatłoczonych miejsc. Zapamiętaj, gdzie znajdują się klatki schodowe i wyjścia ewakuacyjne, a przede wszystkim tzw. drogi ewakuacyjne.
•  zwróć uwagę na ciężkie lub łatwo tłukące się przedmioty, które mogą być przesunięte, zrzucone lub zniszczone podczas wybuchu. Zapamiętaj elementy z najbliższego otoczenia. Pamiętaj o tym, aby nie przyjmować od obcych osób żadnych pakunków, nie pozostawiać własnego bagażu bez opieki (spowoduje interwencję służb i koszty, które może ponieść niefortunny „sprawca” po jego ustaleniu).
•  Jeżeli jesteś osobą, która dowiedziała się o podłożeniu ładunku wybuchowego lub ujawniła przedmiot niewiadomego pochodzenia, co do którego istnieje podejrzenie, że może on stanowić zagrożenie dla osób i mienia, powinieneś natychmiast ten fakt zgłosić służbom odpowiedzialnym za bezpieczeństwo na tym terenie w najbliższej jednostce Policji lub Straży Gminnej (Miejskiej), władzom administracyjnym.
•  Informacji takiej nie należy rozpowszechniać, gdyż jej przekazanie osobom trzecim, może doprowadzić do paniki i w konsekwencji utrudnić przeprowadzenie sprawnej ewakuacji osób z zagrożonego miejsca.

Zawiadamiając Policję staraj się podać następujące informacje:

•  rodzaj zagrożenia i źródło informacji o zagrożeniu (informacja telefoniczna, ujawniony podejrzany przedmiot),
•  treść rozmowy z osobą przekazującą informację o podłożeniu ładunku wybuchowego,
•  numer telefonu, na który przekazano informację o zagrożeniu oraz dokładny czas jej przyjęcia,
•  opis miejsca i wygląd ujawnionego przedmiotu.

Ogłoszenie alarmu bombowego oraz procedury postępowania w czasie zagrożenia ,,bombowego”

1. Do czasu przybycia Policji należy w miarę istniejących możliwości zabezpieczyć zagrożone miejsce, zachowując elementarne środki bezpieczeństwa, bez narażania siebie i innych osób na niebezpieczeństwo.
2. Po przybyciu Policji na miejsce incydentu bombowego, przejmuje ona dalsze kierowanie akcją.
3. Należy bezwzględnie wykonywać polecenia policjantów.
4. Przy braku informacji o konkretnym miejscu podłożenia „bomby” użytkownicy pomieszczeń powinni sprawdzić swoje miejsce pracy i jego bezpośrednie otoczenie celem odnalezienia przedmiotów nieznanego pochodzenia.
5. Podejrzanych przedmiotów NIE WOLNO DOTYKAĆ! O ich lokalizacji należy powiadomić administratora obiektu.
6. Pomieszczenia ogólnodostępne (korytarze, klatki schodowe, windy, toalety, piwnice, strychy) oraz najbliższe otoczenie zewnętrzne obiektu sprawdzają i przeszukują osoby wyznaczone lub służby odpowiedzialne za bezpieczeństwo w danej instytucji.
7. Po ogłoszeniu ewakuacji należy zachować spokój i opanowanie, pozwoli to sprawnie i bezpiecznie opuścić zagrożony budynek (rejon).
8. Po ogłoszeniu ewakuacji w miejscu twojej pracy należy je opuścić, ZABIERAJĄC RZECZY OSOBISTE (torebki, siatki, nesesery itp. – zaoszczędzi to Policji prowadzenia zbędnych czynności sprawdzających).
9. Identyfikacją i rozpoznawaniem zlokalizowanego ładunku wybuchowego oraz jego neutralizacją zajmują się uprawnione i wyspecjalizowane jednostki i komórki organizacyjne Policji.

Jak powinieneś zachować się po otrzymaniu informacji o podłożeniu lub groźbie podłożenia “bomby”? Podczas działań, związanych z neutralizacją ,,bomby”, zastosuj się do poleceń Policji.

Ciekawość jest niebezpieczna, a „gapowe” niekiedy kosztuje. Jak najszybciej oddal się z miejsca zagrożonego wybuchem. Po drodze informuj o zagrożeniu jak największe grono osób będących w strefie zagrożonej lub kierujących się w jej stronę.

Po ogłoszeniu alarmu i zarządzeniu ewakuacji w obiektach publicznych, np. supermarketach, halach widowiskowo-sportowych, kinach, niezwłocznie udaj się do wyjścia, zgodnie ze wskazaniami administratora budynku lub wskazaniami upoważnionych osób.

W przypadku włączenia parkingu dla pojazdów w strefę zagrożenia, nie „ratuj” na siłę swojego samochodu, życie jest ważniejsze.

Powyższe procedury obowiązują także we wszystkich rodzajach transportu publicznego.

PODSUMOWUJĄC – PAMIĘTAJ

•  zachowaj spokój i zorientuj się jak bezpiecznie opuścić niebezpieczną strefę;
•  zawsze stosuj się do poleceń osób kierujących akcją ewakuacyjną lub ratowniczą;
•  jeżeli nie podjęto działań zapobiegawczych powiadom stosowne służby;
•  nigdy nie dotykaj podejrzanych przedmiotów niewiadomego pochodzenia pozostawionych bez opieki.

W przypadku zgłoszenia o podłożeniu lub znalezieniu ładunku wybuchowego w obiekcie użyteczności publicznej:

ALARMOWANIE

1. Osoba, która przyjęła zgłoszenie o podłożeniu ładunku wybuchowego, albo zauważyła w obiekcie przedmiot niewiadomego pochodzenia, mogący być ładunkiem wybuchowym, jest obowiązana o tym powiadomić:
   • kierownika obiektu lub jego zastępcę;
   • Patrol Policji, Patrol Straży Gminnej Suchy Las lub zadzwoń na nr 997, 112.
2. Zawiadamiając Policję, należy podać:
   • treść rozmowy ze zgłaszającym o podłożeniu ładunku wybuchowego, którą należy prowadzić wg wskazówek załączonych do instrukcji;
   • miejsce i opis zlokalizowanego przedmiotu, który może być ładunkiem wybuchowym;
   • numer telefonu, z którego prowadzona jest rozmowa i swoje nazwisko
   • uzyskać od policji potwierdzenie przyjętego powyższego zawiadomienia.

AKCJA POSZUKIWAWCZA ŁADUNKU WYBUCHOWEGO PO UZYSKANIU INFORMACJI O JEGO PODŁOŻENIU

1. Do czasu przybycia Policji akcją kieruje administrator obiektu, a w czasie jego nieobecności osoba przez niego upoważniona.
2. Kierujący akcją zarządza, aby użytkownicy pomieszczeń dokonali sprawdzenia, czy w tych pomieszczeniach znajdują się
   • przedmioty rzeczy, lub urządzenia paczki itp. ,których wcześnie nie było i nie wnieśli ich użytkownicy pomieszczeń (a mogły być wniesione i pozostawione przez inne osoby, np. Interesantów);
   • ślady przemieszczania elementów wyposażenia pomieszczeń;
   • zmiany w wyglądzie zewnętrznym przedmiotów, rzeczy, urządzeń, które przedtem w pomieszczeniu były oraz emitowane z nich sygnały (np. dźwięki mechanizmów zegarowych, świecące elementy elektroniczne itp.).
3. Pomieszczenia ogólnodostępne takie, jak: korytarze, klatki schodowe, halle, windy, toalety, piwnice, strychy itp. oraz najbliższe otoczenie zewnętrzne obiektu powinno być sprawdzone przez pracowników obsługi administracyjnej lub ochrony.
4. Zlokalizowanych przedmiotów, rzeczy, urządzeń, których – w ocenie użytkowników obiektu – przedtem nie było, a zachodzi podejrzenie, iż mogą to być ładunki wybuchowe, nie wolno dotykać. O ich umiejscowieniu należy natychmiast powiadomić administratora obiektu i policję.
5. W przypadku, gdy użytkownicy pomieszczeń faktycznie stwierdzą obecność przedmiotów (rzeczy, urządzeń), których wcześniej nie było lub zmiany w wyglądzie i usytuowaniu przedmiotów stale znajdujących się w tych pomieszczeniach, należy domniemywać, iż pojawienie się tych przedmiotów lub zmiany w ich wyglądzie i usytuowaniu mogły nastąpić na skutek działania sprawcy podłożenia ładunku wybuchowego. W takiej sytuacji kierujący akcją może wydać decyzję ewakuacji osób z zagrożonego obiektu przed przybyciem policji.
6. Należy zachować spokój i opanowanie, aby nie dopuścić do przejawów paniki.

AKCJA ROZPOZNAWCZO-NEUTRALIZACYJNA ZLOKALIZOWANYCH ŁADUNKÓW WYBUCHOWYCH

1. Po przybyciu do obiektu policjanta lub policyjnej grupy interwencyjnej administrator obiektu powinien przekazać im wszelkie informacje dotyczące zdarzenia oraz wskazać miejsca zlokalizowanych przedmiotów, rzeczy, urządzeń obcego pochodzenia i punkty newralgiczne w obiekcie.
2. Policjant lub dowódca grupy policjantów przejmuje kierowanie akcją, a administrator obiektu winien udzielić mu wszechstronnej pomocy podczas jej prowadzenia.
3. Na wniosek policjanta kierującego akcją, administrator obiektu podejmuje decyzję o ewakuacji użytkowników i innych osób z obiektu, o ile wcześniej to nie nastąpiło.
4. Identyfikacją i rozpoznawaniem zlokalizowanych przedmiotów, rzeczy, urządzeń obcych oraz neutralizowaniem ewentualnie podłożonych ładunków wybuchowych zajmują się uprawnione i wyspecjalizowane ogniwa organizacyjne policji, przy wykorzystaniu specjalistycznych środków technicznych.
5. Policjant kierujący akcją, po zakończeniu działań, przekazuje protokolarnie obiekt administratorowi

POSTANOWIENIA KOŃCOWE

1. Osobom przyjmującym zgłoszenie o podłożeniu ładunków wybuchowych oraz administratorom obiektu nie wolno lekceważyć żadnej informacji na ten temat i każdorazowo powinni powiadomić o tym policję, która z urzędu dokonuje sprawdzenia wiarygodności każdego zgłoszenia.
2. Administrator obiektu powinien na bieżąco organizować s z k o l e n i e p e r s o n e l u w z a k r e s i e n i n i e j s z e j i n s t r u k c j i oraz winien dysponować planami: ewakuacji i architektonicznym obiektu, w tym rozmieszczenia punktów newralgicznych takich, jak węzły energetyczne i wodne, które udostępnia na żądanie policjanta kierującego akcją. Policja udziela pomocy w realizacji takiego szkolenia.
3. Administrator obiektu winien podejmować wszelkie kroki, zmierzające do fizycznej i technicznej ochrony obiektu, uniemożliwiającej podkładanie w nim ładunków wybuchowych.
4. Z treścią niniejszej instrukcji należy zapoznać wszystkich pracowników administracyjnych i ochrony w poszczególnych obiektach użyteczności publicznej.

WSKAZÓWKI DO PROWADZENIA ROZMOWY ZE ZGŁASZAJĄCYM O PODŁOŻENIU „BOMBY”

1. Rozmowę prowadzić spokojnie i uprzejmie. Rozmówca (osoba odbierająca informację) powinna starać się podtrzymać rozmowę, przedłużając czas jej trwania.
2. W trakcie rozmowy dążyć do uzyskania możliwie jak największej ilości informacji o zgłaszającym i posiadanej przez niego wiedzy o terenie lub obiekcie zamachu oraz o podłożonym ładunku wybuchowym.

W tym celu zadawać następujące pytania:

•  gdzie podłożono bombę?
•  dlaczego bomba została podłożona?
•  jak ona wygląda?
•  kiedy nastąpi wybuch?
•  jakie warunki muszą być spełnione by nie doszło do wybuchu bomby?

Pytania powyższe i inne, uzależnione będą od konkretnej sytuacji.

Zgłaszającemu uświadomić możliwość spowodowania śmierci lub zranień osób postronnych w wyniku wybuchu.

TREŚĆ ZGŁOSZENIA:

Data i godzina zgłoszenia: ……………………………………………………………………………………………………..

Płeć i wiek zgłaszającego: ……………………………………………………………………………………………………..

Głos i język zgłaszającego: …………………………………………………………………………..

Odgłosy w tle rozmowy: ……………………………………………………………………………………………………….

Uwagi dodatkowe: .. ……………………………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………………………………………………………

POWIADOMIĆ NATYCHMIAST:

1. Administratora tel. …………………………………………………………………………………..

2. Policję tel. ………………………………………………………………………………………………. lub 997

3. ……………………………………………………………………………………………………………….

Zgłoszenie przyjął: …………………………………………………………………………………………….

Możesz przygotować się na atak terrorystyczny, korzystając z tych samych sposobów, które znajdują zastosowanie podczas innych sytuacji kryzysowych:

•  bądź czujny i zorientowany w tym, co dzieje się w najbliższym otoczeniu;
•  w czasie podróży należy przedsięwziąć wszelkie możliwe środki ostrożności: zwracaj uwagę na rzucające się w oczy lub po prostu nietypowe zachowania, nie przyjmuj od obcych osób żadnych pakunków, nie pozostawiaj bagażu bez opieki;
•  w sytuacjach wysokiego stanu zagrożenia terroryzmem unikaj miejsc gromadzenia dużej ilości osób;
•  zapamiętuj gdzie znajdują się wyjścia ewakuacyjne. Zawczasu pomyśl, którędy można by ewakuować się w pośpiechu z budynku, metra lub zatłoczonych miejsc. Zapamiętaj gdzie znajdują się klatki schodowe;
•  zapamiętuj elementy z najbliższego otoczenia. Zwróć uwagę na ciężkie lub łatwo tłukące się przedmioty, które mogą być przesunięte, zrzucone lub zniszczone podczas wybuchu.

Może się zdarzyć, że nie będziesz w stanie zobaczyć lub wyczuć niczego nietypowego. W czasie niebezpiecznego zdarzenia o charakterze chemicznym lub biologicznym władze wydadzą Ci odpowiednie instrukcje. Możesz zostać poproszony o ewakuowanie się, udanie się na wyżej położony obszar, ustawienie się pod wiatr, pozostanie w mieszkaniu lub udanie się w wyznaczone miejsce. Możesz także znajdować się w bezpośrednim sąsiedztwie zdarzenia i nie zdawać sobie sprawy z niebezpieczeństwa. Gdy zauważysz ludzi wymiotujących, w konwulsjach lub zdezorientowanych – natychmiast poinformuj służby medyczne, opuść to miejsce i szukaj pomocy medycznej.

Przesyłki niewiadomego pochodzenia

W przypadku otrzymania przesyłki niewiadomego pochodzenia lub budzącej podejrzenie z powodu:

•  braku adresu nadawcy,
•  przesyłka pochodzi od nadawcy lub miejsca, z którego nie spodziewamy się.

W takiej sytuacji:

•  nie otwieraj takiej przesyłki!,
•  umieść przesyłkę w grubym plastikowym worku i szczelnie go zamknij oraz oklej taśmą klejącą,
•  paczki nie przemieszczaj i nie przenoś,
•  powiadom Komisariat Policji |Suchy Las, patrol Straży Gminnej, Policję na nr tel. 997, albo dzwoń pod nr 112 (CPR/MSK w Poznaniu lub gdziekolwiek indziej, gdzie się znajdujesz).

W przypadku, gdy podejrzana przesyłka została otwarta i zawiera proszek, pył, galaretę, pianę lub płyn należy:

•  nie naruszaj dalej jej zawartości, nie wąchaj,
•  całą jej zawartość umieść w worku plastikowym, a worek zawiąż i oklej taśmą klejącą,
•  umyj ręce,
•  zaklejony worek umieść w drugim worku i zabezpiecz tak jak pierwszy worek,
•  ponownie dokładnie umyj ręce,
•  powiadom policję lub straż pożarną,
•  po przybyciu policji lub straży pożarnej stosuj się do ich poleceń.

Zawsze postaraj się zachować spokój i rozsądek. Panika otwiera „wrota do piekła”.

Bezpieczne zachowania:

• słuchaj komunikatów o aktualnych warunkach pogodowych,
• w czasie silnych opadów śniegu lub mrozów, jeśli to możliwe – nie wychodź z domu,
• aby zabezpieczyć się przed wychłodzeniem i odmrożeniami noś ciepłą odzież, czapkę, rękawiczki, ocieplane buty, smaruj twarz kremem ochronnym – policzki, broda, nos to miejsca najbardziej narażone na odmrożenie,
• nie wychodź z domu głodny – uczucie sytości zwiększa odporność na odczucie zimna,
• powiedz komuś (rodzinie, lub obsłudze w schronisku, pensjonacie, hotelu) dokąd idziesz; oszacuj czas jaki cię nie będzie i poinformuj o tym kogoś, kto ewentualnie zgłosi twoje zaginięcie; zimą chodzi się znacznie wolniej, w dodatku łatwiej zabłądzić (przysypane śniegiem ścieżki) i – co ważne – nie zapomnij odmeldować się po powrocie, że wróciłeś, by uniknąć niepotrzebnych alarmów,
• zachowaj ostrożność poruszając się po zaśnieżonym i oblodzonym terenie; uważaj na zwisające sople i nawisy śnieżne na dachach lub balkonach,
• nie przebywaj na mrozie pod wpływem alkoholu ani nie spożywaj alkoholu na mroźnym powietrzu – grozi to utratą przytomności, wychłodzeniem organizmu, a nawet śmiercią,
• unikaj nadmiernego wysiłku, ale nie stój nieruchomo na zimnie, gdy zaczyna ci być zimno, podskakuj, tup, rozcieraj dłonie itp.,
• w czasie mrozów zwracaj uwagę na osoby osłabione, bezdomne, będące pod wpływem alkoholu – zawiadom odpowiednie służby – od twojej reakcji może zależeć życie człowieka,
• regularnie odśnieżaj chodnik przed domem i usuwaj śnieg zalegający na dachu,
• dbaj o zwierzęta by miały gdzie się schronić przed mrozem oraz miały dostęp do pokarmu.

W podróży:

• wybierając się w podróż samochodem pamiętaj żeby mieć pełny zbiornik paliwa i naładowany telefon komórkowy,
• słuchaj komunikatów o aktualnych warunkach drogowych,
• powiadom kogoś o docelowym miejscu podróży, przewidywanej trasie i planowanym czasie dotarcia na miejsce,
• jeśli to możliwe podróżuj w ciągu dnia i w towarzystwie przynajmniej jednej osoby.

Dodatkowo miej w samochodzie:

• mapę (GPS nie zawsze działa),
• ładowarkę samochodową,
• śpiwór lub koc,
• małą łopatkę, np. saperkę,
• latarkę (najlepiej pulsacyjną) z zapasowymi bateriami lub na dynamo,
• apteczkę pierwszej pomocy i niezbędne leki, których używasz,
• podręczne narzędzia: klucz do kół, śrubokręt, szczypce uniwersalne itp.
• przewody do rozruchu silnika,
• łańcuchy do opon,
• jaskrawą tkaninę, której można użyć jako flagi sygnalizacyjnej gdyby samochód został unieruchomiony, dodatkowy jaskrawy element odzieży np. odblaskową kamizelkę,
• suchy prowiant, w tym wysokokaloryczne pożywienie, kilka butelek wody,
• termos z gorącym napojem,
• zapałki.

Jeżeli z powodu zamieci lub awarii samochodu utknąłeś w drodze:

• jeśli to możliwe, zjedź lub zepchnij samochód na pobocze,
• zadzwoń po pomoc,
• nie wychodź szukać pomocy w nieznanym terenie, chyba, że pomoc jest widocznej odległości – wędrówka w śniegu jest wyczerpująca i możesz zabłądzić,
• umocuj na antenie samochodu flagę sygnalizacyjną, aby była widoczna dla ratowników,
• słuchaj komunikatów w lokalnym radiu,
• racjonalnie ogrzewaj samochód, mając na uwadze zasób paliwa; włączaj silnik okresowo, np. co godzinę na ok. 10 min – już taka częstotliwość zapewni wystarczającą temperaturę wnętrza; WAŻNE – sprawdź, czy rura wydechowa nie jest zakryta śniegiem, aby nie zatruć się spalinami; włączając na postoju silnik w celu ogrzania samochodu, uchyl lekko okno,
• wykonuj co jakiś lekkie ćwiczenia ruchowe, aby utrzymać prawidłowe krążenie krwi,
• unikaj nadmiernego lub zbędnego wysiłku; zimne otoczenie powoduje dodatkowe obciążenia dla serca; nadmierny wysiłek taki jak np. pchanie samochodu może spowodować zdrowotne dolegliwości,
• jeżeli w samochodzie przebywa więcej osób powinny się zgromadzić blisko siebie, aby łatwiej utrzymać ciepło
• racjonalnie wykorzystuj zapasy zabrane na drogę.

Zalecane postępowanie w przypadku odmrożeń:

• objawy: blada, zimna, sucha skóra, spowolnione tętno i oddech, zaburzenia świadomości,
• postępowanie z osobą poszkodowaną: przykryj (owiń) kocami, folią lub innym materiałem o właściwościach izolujących, w miarę możliwości zapewnij ciepłą kąpiel w letniej wodzie, stopniowo ogrzewanej,
• jeżeli osoba jest przytomna: podaj ciepłe słodzone napoje (np. herbata) lub wysokokaloryczne pokarmy (np. czekolada), co 45-60 sek. sprawdzaj tętno
• pamiętaj, że nie wolno: nacierać odmrożonych kończyn śniegiem (mogą powstać mikroskopijne rany, łatwo powstaje zakażenie), podawać alkoholu (może spowodować przechłodzenie całego organizmu), palić papierosów,
• w przypadku ciężkich odmrożeń natychmiast skontaktuj się z lekarzem – odmrożenie może spowodować nieodwracalną martwicę tkanki i grozi poważnymi powikłaniami.

Telefony alarmowe w razie niebezpieczeństwa:

• 112 – Numer alarmowy
• 999 – Pogotowie ratunkowe
• 998 – Straż pożarna
• 997 – Policja
• 47 771 30 10 – Komisariat policji Suchy Las
• 61 812 51 81 – Straż gminna Suchy Las

Warto wiedzieć:

• tlenek węgla (czad) jest bezbarwny i bezwonny, co czyni go szczególnie niebezpiecznym, powstaje w wyniku niepełnego spalania się węgla, koksu, drewna, a także gazu (butanu, propanu),
• przyczyną zagrożenia czadem mogą być niesprawne przewody kominowe, źle wietrzone pomieszczenia, wadliwe palniki gazowe,
• objawy, które mogę wskazywać na zatrucie tlenkiem węgla: ból głowy, zawroty głowy, nudności, wymioty, zaburzenia równowagi i orientacji, osłabienie, zaburzenia świadomości (do śpiączki włącznie), drgawki, ból w klatce piersiowej (szczególnie u osób z chorobą wieńcową), nagłe zatrzymanie krążenia.

Udzielanie pomocy w przypadku zatrucia:

• natychmiast otwórz okna i drzwi żeby przewietrzyć pomieszczenie, pamiętaj, że dłuższe przebywanie w pomieszczeniu zagraża również osobie niosącej pomoc,
• jeśli to możliwe usuń poszkodowanego z zagrożonego miejsca,
• oceń stan poszkodowanego, jeśli poszkodowany jest nieprzytomny, ale oddycha prawidłowo – ułóż go w pozycji bezpiecznej, jeśli poszkodowany nie oddycha – natychmiast zacznij wykonywać sztuczne oddychanie i masaż serca,
• zapewnij sobie pomoc innych osób, wezwij pogotowie ratunkowe,
• jeśli masz możliwość, wyłącz dopływ gazu do palnika (piecyka).

Aby zmniejszyć ryzyko zatrucia czadem:

• dbaj o sprawność układ przewodów kominowych,
• nigdy nie zasłaniaj kratek wentylacyjnych,
• często wietrz pomieszczenia,
• zainstaluj czujnik czadu.

Telefony alarmowe w razie niebezpieczeństwa:

• 112 – Numer alarmowy
• 999 – Pogotowie ratunkowe
• 998 – Straż pożarna
• 997 – Policja
• 47 771 30 10 – Komisariat policji Suchy Las
• 61 812 51 81 – Straż gminna Suchy Las

Przedmioty niebezpieczne:

• przedmioty pochodzenia wojskowego np. zapalniki, pociski, bomby lotnicze, naboje artyleryjskie i karabinowe, granaty, miny, materiały wybuchowe, złom metalowy zawierający resztki materiałów z wybuchowych,
• materiały pochodzenia wojskowego lub przemysłowego które są łatwopalne, żrące, trujące i grożą niebezpieczeństwem przy manipulowaniu nimi lub w zetknięciu z powietrzem albo wysoką temperaturą np. zawartość butli stalowych, gaśnic, resztki substancji w aparaturze laboratoryjnej.

Materiał wybuchowy stosowany w technice wojskowej jest całkowicie odporny na warunki atmosferyczne i niezależnie od daty produkcji zachowuje właściwości wybuchowe.

W przypadku odnalezienia podejrzanego przedmiotu:

• nie odkopuj,
• nie dotykaj, a w szczególności nie podnoś, nie przesuwaj, nie używaj wobec przedmiotu jakichkolwiek narzędzi,
• nie wrzucaj do ogniska, stawów lub głębokich rowów,
• w miarę możliwości zabezpiecz miejsce znalezienia przed dostępem innych osób,
• powiadom Policję – stosuj się do wskazówek,
• do czasu przyjazdu wezwanych służb pozostań w pobliżu znaleziska – nie dopuść innych osób do zbliżania się lub manipulowania przedmiotem.

Pamiętaj:

• nie wchodź na tereny oznakowane zakazem wstępu (poligony, place ćwiczeń, strzelnice, magazyny),
• nie dotykaj, nie manipuluj przy znalezionych podejrzanych przedmiotach (bombach, pociskach, amunicji, granatach),
• zapoznaj swoje dzieci ze sposobem postępowania w tego typu przypadkach.

Telefony alarmowe w razie niebezpieczeństwa:

• 112 – Numer alarmowy
• 999 – Pogotowie ratunkowe
• 998 – Straż pożarna
• 997 – Policja
• 47 771 30 10 – Komisariat policji Suchy Las
• 61 812 51 81 – Straż gminna Suchy Las

Co to jest ptasia grypa?

To choroba zakaźna, która atakuje ptactwo dzikie i hodowlane, wywołana przez szczep wirusa grypy typu A. Cząsteczki wirusa grypy mogą infekować także inne gatunki zwierząt, włączając w to świnie, konie, foki, wieloryby oraz ludzi. Jednakże, dzikie ptactwo pełni rolę naturalnego i bezobjawowego nosiciela, rozprzestrzeniając wirus pośród bardziej podatnego na infekcję ptactwa hodowlanego.

Jak się ustrzec ptasiej grypy? Stosuj poniższe zalecenia:

•  spożywaj mięso drobiowe, przetwory drobiarskie i jaja poddane odpowiedniej obróbce cieplnej
  w temperaturze minimum 70 st. C (w tej temperaturze ginie niebezpieczny wirus oznaczony jako H5N1, a także inne);
•  unikaj kontaktu z wszelkim ptactwem nie zależnie od stanu jego zdrowia – unikaj miejsc, gdzie występują duże skupiska ptaków – ferm, kurników, stad gołębi na placach.
•  myj dokładnie z użyciem detergentu wszystkie przedmioty, które miały kontakt z surowym drobiem (deski, noże, talerze);

Na rynku polskim dostępny jest lek stosowany w przypadku zdiagnozowania grypy, rekomendowany przez WHO, który może przepisać lekarz.

Zapamiętaj:

•  zamrożenie mięsa nie niszczy wirusa ptasiej grypy;
•  nie dotykaj, bez odpowiedniego zabezpieczenia, martwych lub sprawiających wrażenie chorych ptaków dzikich, ani ubitego drobiu;
•  przede wszystkim dopilnuj, aby nie robiły tego dzieci;
•  zadbaj o to, aby dzieci unikały miejsc bytowania dzikiego ptactwa, ferm drobiu oraz innych miejsc jego przetrzymywania;
•  myj ręce po każdorazowym zetknięciu z ptactwem, zarówno dzikim, jak i hodowlanym, dopilnuj, aby robiły to także dzieci;
•  surowe mięso drobiowe nie może mieć styczności z innymi produktami żywnościowymi;
•  przestrzegaj zakazu przywozu z zagranicy żywego lub martwego ptactwa, drobiu i wyrobów
  drobiarskich, jaj, nieprzetworzonych piór i ich części, pierza, puchu oraz trofeów myśliwskich;
•  przestrzegaj zaleceń wydawanych przez przedstawicieli inspekcji weterynaryjnej i państwowej inspekcji sanitarnej;

Główny inspektor sanitarny

Zgodnie z uzyskanymi z Komisji Europejskiej oraz Europejskiego Centrum Zapobiegania i Kontroli Chorób informacjami w chwili obecnej brak jest dowodów na przenoszenie się wirusa H5N1
z człowieka na człowieka. Najbardziej narażonymi na zachorowanie na ptasią grypę są osoby mające bliski kontakt z zakażonymi ptakami, ich odchodami lub tkankami (krew, jelita).

WYTYCZNE GŁÓWNEGO LEKARZA WETERYNARII DLA HODOWCÓW DROBIU

Głównym źródłem zagrożenia dla zdrowia ludzi i zwierząt (drobiu) są dzikie ptaki, będące bezobjawowymi nosicielami wirusa grypy ptaków.

Objawy kliniczne grypy ptaków u drobiu są mało charakterystyczne i zróżnicowane w zależności od zjadliwości szczepu wirusa wywołującego chorobę, gatunku i wieku ptaków, zakażeń towarzyszących oraz warunków środowiskowych.

Główne objawy kliniczne wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) u drobiu to depresja, gwałtowny spadek/utrata produkcji jaj, miękkie skorupy jaj, objawy nerwowe, zasinienie i obrzęk grzebienia
i dzwonków, silne łzawienie, obrzęk zatok podoczodołowych, kichanie, duszność, biegunka.

Padnięcia ptaków mogą być nagłe, bez widocznych objawów. Śmiertelność może dochodzić do 100%. Przy zakażeniu wirusem grypy o niskiej zjadliwości mogą wystąpić objawy ze strony układu oddechowego (z reguły łagodne), depresja, biegunka, zmniejszona produkcja jaj u niosek. Zakażone ptaki wydalają duże ilości wirusa z kałem, w wydzielinie z oczu i dróg 3oddechowych. Najbardziej prawdopodobnym źródłem zakażenia drobiu domowego jest bezpośredni lub pośredni kontakt z wędrującymi ptakami dzikimi, zwykle ptactwem wodnym. Rozprzestrzenienie wirusa może następować również poprzez zanieczyszczoną paszę, wodę, nawóz, sprzęt i środki transportu. Bardzo ważną rolę w rozprzestrzenianiu wirusa grypy odgrywa człowiek, który poprzez zanieczyszczone ubranie, obuwie, sprzęt i produkty (jaja) może przyczynić się do rozprzestrzeniania choroby. Rozprzestrzenianie z wiatrem zainfekowanych cząstek i kropelek nie ma większego znaczenia.

Wirus grypy ptaków może zachowywać aktywność w środowisku kurnika przez 5 tygodni, zatem istotne jest przy podejrzeniu lub stwierdzeniu choroby, zabezpieczenie pomieszczeń, sprzętu, nawozu oraz dokładne ich oczyszczenie i odkażenie. Wirusy grypy są wrażliwe na powszechnie stosowane środki dezynfekcyjne oraz detergenty. Niszczy go również obróbka termiczna (smażenie, gotowanie).

ZALECENIA INSPEKCJI WETERYNARYJNEJ

Główny Lekarz Weterynarii, biorąc pod uwagę konieczność kontynuowania działań zapobie-gawczych, mających na celu ochronę zdrowia ludzi i zwierząt, związaną z zagrożeniem wysoce zja-dliwą grypą ptaków oraz ograniczenie bardzo dużych strat ekonomicznych spowodowanych ewentual-nym wybuchem choroby, przedstawia zalecenia umożliwiające skuteczne zabezpieczenie gospodarstw oraz zmniejszenie ryzyka szerzenia się choroby.

Zalecenia dla drobnotowarowych hodowców drobiu – chów przyzagrodowy.

Zaleca się:

•  karmienie i pojenie drobiu w pomieszczeniach zamkniętych, do których nie mają dostępu ptaki dzikie;
•  przetrzymywanie drobiu w zamknięciu lub na ogrodzonej przestrzeni, pod warunkiem uniemożli-wienia kontaktów z dzikim ptactwem (zastosowanie siatek ochronnych, zadaszenia);
•  odizolowanie od innego drobiu, kaczek i gęsi;
•  przechowywanie paszy, w tym zielonki, w pomieszczeniach zamkniętych lub pod szczelnym przykryciem, uniemożliwiającym kontakt z dzikim ptactwem;
•  unikanie pojenia ptaków i czyszczenia kurników wodą pochodzącą spoza gospodarstwa (głównie ze zbiorników wodnych i rzek);
•  zgłaszanie lekarzowi weterynarii, wójtowi i innym organom władzy lokalnej zaobserwowanego spadku nieśności lub nagłych, zwiększonych padnięć drobiu;
•  ograniczenie przemieszczania się osób postronnych oraz zwierząt pomiędzy obiektami, w których przechowywana jest karma dla zwierząt a obiektami, w których bytuje drób;
•  po każdym kontakcie z drobiem lub ptakami dzikimi umycie rąk wodą z mydłem;
•  wydzielenie odzieży używanej przy czynnościach związanych z obsługą drobiu;
•  osobom utrzymującym drób w chowie przyzagrodowym, aby nie były zatrudniane w przemysłowych fermach drobiu;

Zalecenia dla hodowców gołębi pocztowych

Zaleca się:

•  karmienie i pojenie gołębi w sposób wykluczający dostęp ptaków dzikich;
•  przechowywanie paszy w pomieszczeniach zamkniętych lub pod szczelnym przykryciem unie-możliwiającym kontakt z dzikim ptactwem;
•  nie wypuszczanie gołębi z gołębników celem oblatywania.

Zalecenia dla przemysłowych producentów drobiu

W okresie migracji dzikich ptaków (do końca maja danego roku), powinno się przetrzymywać drób w odosobnieniu. Drób wodny (kaczki i gęsi) może być karmiony w tym czasie zielonkami dowożonymi do miejsca jego odchowu. Zielonki nie mogą pochodzić z terenów wysokiego ryzyka zanieczyszczenia ich wirusem wysoce zjadliwej grypy ptaków, z okolic zbiorników wodnych, bagien, i innych miejsc stanowiących ostoję ptaków dzikich.

Zaleca się:

•  przetrzymywanie ptaków w zamknięciu lub na wolnej, ogrodzonej przestrzeni, pod warunkiem ograniczenia kontaktu z dzikim ptactwem oraz zabezpieczeniu tej przestrzeni przed odchodami dzikich ptaków;
•  karmienie i pojenie drobiu w pomieszczeniach zamkniętych, do których nie mają dostępu ptaki dzikie;
•  szczelne przykrycie pojemników z karmą i wodą do picia lub przetrzymywanie ich wewnątrz
  budynków, a także unikanie pojenia ptaków i czyszczenia pomieszczeń wodą pochodzącą spoza
  gospodarstwa (głównie ze zbiorników wodnych i rzek);
•  ograniczenie przemieszczania się osób postronnych oraz zwierząt pomiędzy obiektami, w których przechowywana jest karma dla zwierząt a obiektami, w których bytuje drób;
•  ograniczenie liczby osób obsługujących fermy do koniecznego minimum wraz ze sprawdzeniem czy osoby te nie utrzymują drobiu we własnych zagrodach;
•  rozłożenie mat nasączonych środkiem dezynfekcyjnym przed wejściami do budynków fermy drobiu (obory);
•  założenie śluz dezynfekcyjnych w wejściach do budynków fermy drobiu;
•  obowiązkową dezynfekcję pojazdów wjeżdżających;
•  rozłożenie mat dezynfekcyjnych przed wjazdem i wejściem na teren fermy;
•  wprowadzenie zakazu wjazdu pojazdów na teren fermy, poza działaniami koniecznymi np. dowóz paszy, odbiór drobiu do rzeźni lub przez zakład utylizacyjny;
•  wprowadzenie obowiązku używania odzieży ochronnej przez wszystkie osoby znajdujące się na fermie, po wcześniejszym pozostawieniu odzieży własnej w szatni;
•  wprowadzenie obowiązku przeprowadzania dokładnego mycia i dezynfekcji rąk przed wejściem do obiektów, w których utrzymuje się drób;
•  aby pracownicy ferm drobiu nie mieli kontaktu z innym ptactwem np. kurami, gołębiami.

Nieprzestrzeganie wymienionych wyżej zaleceń może powodować wzrost zagrożenia ptasią grypą.

Główny Lekarz Weterynarii informuje, że wszystkie gatunki drobiu przed wysyłką do ubojni, są zawsze obowiązkowo badane przez lekarza weterynarii wystawiającego świadectwo zdrowia, a następnie podlegają badaniu przed i poubojowemu w ubojniach drobiu.

Główny Lekarz Weterynarii zapewnia, iż nie istnieje żadne zagrożenie zakażenia się konsumentów ptasią grypą, poprzez spożywanie mięsa drobiowego i jego przetworów.

W zależności od rozwoju sytuacji i poziomu zagrożenia wysoce zjadliwą grypą ptaków – ptasią grypą w Polsce jak i w krajach sąsiednich, Główny Lekarz Weterynarii podejmie wszelkie, możliwe i prawem przewidziane działania w celu zabezpieczenia Polski przed wniknięciem tej choroby.

Przebieg ptasiej grypy u ludzi oraz leczenie

Pierwsze objawy ptasiej grypy u ludzi przypominają ciężki przypadek zwykłej grypy. Chorzy cierpią na gorączkę, kaszel, ból gardła, bóle mięśni, infekcję oczu, zapalenie płuc, ostrą niewydolność oddechową i wirusowe zapalenie płuc.

W przypadku wystąpienia objawów chorobowych należy natychmiast skontaktować się z lekarzem, zaś co najmniej 14 dni przed wyjazdem do krajów, w których występują ogniska ptasiej grypy, poddać się szczepieniu przeciwko grypie sezonowej.

W chwili obecnej istnieją dwa skuteczne leki (inhibitory neuramidazy): oseltamivir (nazwa handlowa: tamiflu) i zanamivir (nazwa handlowa: Relenza), które mogą znacząco złagodzić przebieg zachorowania na grypę, a także ograniczyć czas trwania infekcji.

Skuteczność stosowania inhibitorów neuramidazy uzależniona jest od trybu ich stosowania – muszą być podane najpóźniej do 48 godzin od wystąpienia pierwszych symptomów zachorowania.

W przypadku wystąpienia zachorowań na szczep pandemiczny H5N1 u ludzi stosowanie inhibitorów neuramidazy zwiększa prawdopodobieństwo przeżycia osoby zainfekowanej – w przypadku szybkiego podania leku. Dane kliniczne potwierdzające skuteczność ww. leków wobec szczepu pandemicznego są jednak ograniczone. Wstępnie można potwierdzić, iż podtyp wirusa H5N1 jest wrażliwy na inhibitory neuramidazy.

W przypadku inhibitorów neuramidazy głównym czynnikiem ograniczającym ich stosowanie
w społeczeństwie są ograniczone możliwości produkcyjne tych preparatów, a także ich wysoka cena. Proces produkcyjny leku jest złożony i czasochłonny i nie jest łatwo przenieść jego produkcję do in-nych zakładów.

Jak dotąd większość śmiertelnych przypadków zapalenia płuc zaobserwowanych u chorych za-rażonych wirusem H5N1 wynikała z działania wirusa i w związku z tym nie mogły być one leczone antybiotykami. Jednakże bardzo często grypie towarzyszą wtórne infekcje bakteryjne płuc, w których przypadku antybiotyki mogą zwiększyć prawdopodobieństwo przeżycia pacjenta. Światowa Organiza-cja Zdrowia zaleca krajom wcześniejsze zgromadzenie zapasów antybiotyków.

Leki antywirusowe poprzedniej generacji, inhibitory białka M2 amantadyna i rimantadyna, mogą być potencjalnie stosowane przeciwko pandemii grypy, jednakże istnieje uzasadniona obawa wytworzenia się oporności na nie, co ujemnie wpłynie na ich skuteczność. Niektóre obecne podtypy wirusa H5N1 są w pełni odporne na działania inhibitorów M2.

(opracowano na podstawie materiałów WHO, Generalnego Inspektora Sanitarnego)

Objawy u ptaków

Okres inkubacji trwa 3 do 5 dni (czasami do 7 dni), w zależności od szczepu wirusa gatunku drobiu i jego wieku.

Objawy kliniczne ptasiej grypy u drobiu są mało charakterystyczne i zróżnicowane w zależności od zjadliwości szczepu wirusa wywołującego chorobę, gatunku i wieku ptaków, zakażeń towarzyszących oraz warunków środowiskowych. Główne objawy kliniczne wysoce zjadliwej grypy ptaków u drobiu to:

•  depresja,
•  brak apetytu,
•  gwałtowny spadek/utrata produkcji jaj, miękkie skorupy jaj,
•  objawy nerwowe,
•  zasinienie i obrzęk grzebienia i korali,
•  silne łzawienie, obrzęk zatok podoczodołowych, kichanie,
•  trudności z oddychaniem,
•  biegunka.

Padnięcia mogą być nagłe, bez widocznych objawów sygnalizujących zakażenie. Śmiertelność może dochodzić do 100%.

Przy zakażeniu wirusem grypy o niskiej zjadliwości mogą wystąpić objawy (raczej łagodne) ze strony układu oddechowego, depresja, biegunka, zmniejszona produkcja jaj u niosek aż do zaniku, osłabienie, stroszenie piór i gorączkę.

Zakażone ptaki wydalają duże ilości wirusa z kałem, w wydzielinie z oczu i dróg oddechowych. Przedłużająca się choroba powoduje wzrastające przekrwienie, głównie na gardle, tchawicy, żołądku i tłuszczu w okolicy serca oraz podskórne obrzmienie na głowie i nogach zwierząt.

Objawy u ludzi Ptasia grypa u ludzi wywołuje objawy podobne do tych spowodowanych zwykłą grypą:

•  gorączka,
•  kaszel,
•  ból gardła,
•  bóle mięśni, stawów,
•  zapalenie spojówek,
•  w ciężkich przypadkach może także powodować problemy z oddychaniem oraz prowadzić do zapalenia płuc.

Ptasia grypa

Aby zminimalizować możliwość zakażenia należy wziąć pod uwagę wszystkie środki ostrożności mające na celu ochronę zdrowia ludzi. W szczególności powinno się unikać kontaktu z drobiem
(np. kurczaki, kaczki, gęsi, gołębie) lub innymi dzikimi ptakami, a także unikać miejsc gdzie może być obecny drób zakażony wirusem grypy ptasiej (H5N1 i pochodnym), takich jak np. targowiska, fermy drobiu, zakłady przetwórstwa.

W miejscach występowania drobiu nie powinny bawić się dzieci. Należy przekazać im podstawowe zasady zachowania się:

• unikanie kontaktu z ptakami, ich odchodami i innymi odpadami,
• zaniechanie hodowli ptaków jako zwierząt domowych,
• dokładne mycie rąk wodą z mydłem po jakimkolwiek kontakcie z ptakami.

Tak, jak przy kontakcie z innymi chorobami zakaźnymi, jednym z najważniejszych elementów profilaktyki jest dokładne i częste mycie rąk. Należy myć ręce często, przy użyciu mydła i wody lub, jeśli nie jest to możliwe, przy pomocy środków zawierających alkohol. Pomaga to usunąć zakaźny materiał ze skóry i tym samym zapobiega przeniesieniu się choroby

Wirus ptasiej grypy może przeżyć:

• w materiale mrożonym przez długi okres czasu, dlatego każdą mrożonkę mięsa drobiowego należy uznać za zakażoną;
• materiale organicznym pochodzenia zwierzęcego co najmniej przez 7 dni – dlatego też czyszczenie
• z użyciem detergentów miejsc skażonych bądź narażonych na skażenie jest istotnym elementem
• w zapobieganiu rozprzestrzeniania się wirusa. Wirus jest wrażliwy zarówno na wszystkie rodzaje detergentów jak i temperaturę powyżej 70oC i ginie.

Należy kontaktować się na bieżąco z lokalnymi służbami weterynaryjnymi w celu uzyskania informacji dotyczących:

• miejsc występowania drobiu podejrzanego o zakażenie,
• bezpiecznych sposobów niszczenia martwego drobiu, jego odchodów i innych odpadów.

Nie należy transportować żywego lub martwego drobiu nawet, jeżeli twierdzi się, że jest on zdrowy.

Nie należy przygotowywać żywności dla ludzi i zwierząt z drobiu pochodzącego z dotkniętych terenów (już sam ubój i przygotowywanie żywności niosą ze sobą duże ryzyko zakażenia). Jeżeli jednak przygotowuje się żywność z drobiu należy pamiętać o następujących środkach ostrożności:

• przy uboju, odpierzaniu i patroszeniu ptaków należy stosować metody, które nie spowodują skażenia (np. nie dopuścić do rozprzestrzeniania się piór, zabezpieczyć skórę, zwłaszcza twarzy, przed kontaktem z materiałem) i każdorazowo po wykonaniu czynności umyć dokładnie ręce i skażoną skórę wodą z mydłem, zaś powierzchnie i używany sprzęt – umyć dokładnie wodą z detergentem,
• cała żywność drobiowa, w tym jajka i krew, powinny być gotowane,
• nie spożywać surowego mięsa drobiowego i innych produktów drobiowych, w tym potraw wykonanych z krwi drobiu,
• nie dopuścić do kontaktu mięsa surowego z mięsem gotowanym lub gotowym już do spożycia
• do przygotowania surowego mięsa nie używać tej samej deski lub tego samego noża, przy użyciu których przygotowuje się mięso gotowane lub gotowe już do spożycia,
• nie przenosić zarówno surowego jak i gotowanego mięsa bez mycia rąk pomiędzy tymi czynnościami,
• nie umieszczać gotowanego mięsa w tym samym miejscu lub na tej samej powierzchni, na której wcześniej znajdowało się mięso surowe,
• żółtek jaj nie spożywać w postaci płynnej,
• ponieważ wirus grypy ulega zniszczeniu w wysokiej temperaturze – temperatura gotowania mięsa drobiowego powinna osiągnąć temperaturę min. 70ºC,
• przed gotowaniem jaj należy umyć ich skorupki wodą z mydłem oraz pamiętać o każdorazowym umyciu rąk po tej czynności, nie używać jaj surowych lub ugotowanych na miękko do przygotowania żywności, która nie będzie gotowana przed spożyciem,
• przed spożyciem jaja gotować przynajmniej przez 5 min w temperaturze 90ºC,
• każdorazowo po kontakcie z surowym mięsem drobiowym lub jajami należy umyć dokładnie ręce wodą z mydłem zaś wszystkie powierzchnie oraz sprzęt mający kontakt z tymi produktami – wodą z detergentem.

Jeżeli jednak przez przypadek doszło do kontaktu z drobiem na terenie występowania ptasiej grypy np. fermy, targowiska (w tym kontakt ze zwłokami ptaków, ich odchodami lub innymi odpadami) należy podjąć następujące środki ostrożności:

•  dokładnie oczyścić obuwie (poza mieszkaniem) wodą z mydłem, a następnie dokładnie umyć ręce,
•  monitorować stan swojego zdrowia przez 10 dni – przynajmniej 1 raz dziennie kontrolować temperaturę ciała,
•  jeżeli w ciągu 10 dni pojawią się objawy takie jak: wzrost temperatury ciała powyżej 37,5ºC, kaszel lub trudności w oddychaniu, albo jeżeli rozwiną się inne objawy chorobowe – należy
•  natychmiast skontaktować się z lekarzem,
•  przed wizytą w placówce służby zdrowia należy poinformować lekarza (telefonicznie, elektronicznie) o:
  • swoich objawach,
  • kontakcie z drobiem, jeżeli taki miał miejsce,
  • ewentualnych podróżach,
• osoba wykazująca objawy choroby lub chora nie powinna podróżować,
• osoba wykazująca objawy choroby powinna ograniczyć kontakt z innymi osobami na tyle, na ile jest to możliwe, aby zapobiec rozprzestrzenieniu się choroby. Inne osoby nie powinny mieć kontaktu z wydzieliną z nosa i ust osoby wykazującej objawy choroby lub chorej,
• chusteczki higieniczne i inne środki higieny osobistej mające kontakt z wydzielinami i wydalinami osoby wykazującej objawy choroby należy bezpiecznie usunąć (np. szczelnie zamknąć w plastikowym worku i spalić).

W przypadku, kiedy zaistnieje konieczność kontaktu z osobą wykazującą objawy choroby lub chorą, a także chorym lub martwym drobiem należy:

•  zastosować środki ochrony osobistej – dobrze przylegająca maska na usta i nos, gogle, fartuch, rękawiczki i buty gumowe,
•  jeśli nie jest możliwe skorzystanie z powyższej ochrony – przykryć usta i nos kawałkiem materiału (łatwego do umycia), założyć okulary, użyć plastikowych toreb w celu zabezpieczenia rąk i obuwia.

Po użyciu środków ochrony osobistej należy:

• odzież ochronną dokładnie uprać w wodzie z detergentem,
• zużyte rękawiczki i pozostałe części ochrony osobistej umieścić w plastikowym worku, szczelnie zamknąć i przekazać do utylizacji, albo poddać procesowi dezynfekcji,
• umyć dokładnie ciało wodą z mydłem,
• umyć dokładnie włosy,
• zawsze pamiętać o każdorazowym dokładnym myciu rąk po kontakcie ze skażonym materiałem,
• zachować środki ostrożności przed ponownym zanieczyszczeniem.

Jednocześnie nie zaleca się rutynowego użycia masek lub innych środków ochrony osobistej
w miejscach publicznych (wyłączając epidemie choroby zakaźnej, gdzie muszą być stosowane wprowadzone przez inspekcję sanitarną lub rząd środki ochrony i ograniczenia)

Pierwsza pomoc:

• pamiętaj, że podjęcie czynności ratowniczych w czasie pierwszych 3-5 minut od wypadku zwiększa szanse poszkodowanego na przeżycie,
• zachowaj spokój,
• podejmując działania ratownicze upewnij się czy Tobie i poszkodowanym nie zagraża niebezpieczeństwo, czy możesz bezpiecznie podejść do poszkodowanego,
• jak najszybciej zorganizuj pomoc i wezwij służby ratownicze. Jeśli możesz poproś o pomoc “osoby postronne” – pamiętaj: przydziel zadania konkretnym osobom,
• oceń sytuację; sprawdź, ilu jest poszkodowanych, kto jest w najcięższym stanie; pamiętaj, że najgłośniej narzekający może wymagać najmniejszej pomocy w odróżnieniu od cierpiącego w ciszy,
• spróbuj wstępnie rozpoznać przyczynę dolegliwości poszkodowanego często jednak jednoznaczna ocena bywa trudna, ponieważ osoba wymagająca pomocy jest nieprzytomna,
• jak najszybciej udziel niezbędnej pomocy z wykorzystaniem dostępnych środków; pamiętaj, że ofiara zdarzenia może cierpieć z powodu więcej niż jednej przyczyny, dlatego zajmij się najpierw najpoważniejszym urazem,
• jeżeli w pobliżu znajduje się automatyczny defibrylator zewnętrzny AED wyślij konkretną osobę żeby go przyniosła i postępuj zgodnie z poleceniami wydawanymi przez urządzenie.

Algorytm zabiegów resuscytacyjnych u dorosłych:

• upewnij się, czy poszkodowany i wszyscy świadkowie zdarzenia są bezpieczni; zadbaj także o swoje bezpieczeństwo.
• sprawdź reakcję poszkodowanego: delikatnie potrząśnij za ramiona i głośno zapytaj: “Czy wszystko w porządku? Co się stało?”.

Jeżeli reaguje:

• zostaw poszkodowanego w pozycji, w której go zastałeś, o ile nie zagraża mu żadne niebezpieczeństwo,
• dowiedz się jak najwięcej o stanie poszkodowanego i wezwij pomoc, regularnie oceniaj jego stan.

Jeżeli nie reaguje:

• jak najszybciej zorganizuj pomoc i wezwij służby ratownicze,
• odwróć poszkodowanego na plecy, a następnie udrożnij jego drogi oddechowe, wykonując odchylenie głowy do tyłu i uniesienie żuchwy.

Utrzymując drożność dróg oddechowych, wzrokiem, słuchem i dotykiem poszukaj prawidłowego oddechu:

• oceń wzrokiem ruchy klatki piersiowej,
• nasłuchuj przy ustach poszkodowanego szmerów oddechowych,
• staraj się wyczuć ruch powietrza na swoim policzku.

Uwaga: w pierwszych minutach po zatrzymaniu krążenia poszkodowany może słabo oddychać lub wykonywać głośne, pojedyncze westchnięcia. Nie należy ich mylić z prawidłowym oddechem. Na ocenę wzrokiem, słuchem i dotykiem przeznacz nie więcej niż 10 sekund. Jeżeli masz jakiekolwiek wątpliwości czy oddech jest prawidłowy, działaj tak, jakby był nieprawidłowy.

Jeżeli oddech jest prawidłowy:

• ułóż poszkodowanego w pozycji bezpiecznej,
• regularnie oceniaj oddech.

Jeżeli oddech nie jest prawidłowy:

• rozpocznij zabiegi resuscytacyjne zgodnie z poniższym opisem:
  • uklęknij obok poszkodowanego,
  • ułóż nadgarstek jednej ręki na środku klatki piersiowej poszkodowanego (nie uciskaj nadbrzusza ani dolnego końca mostka),
  • ułóż nadgarstek drugiej ręki na już położonym i spleć dłonie,
  • pochyl się nad poszkodowanym, wyprostowane ramiona ustaw prostopadle do mostka i uciskaj na głębokość ok. 5 cm,
  • po każdym uciśnięciu zwolnij nacisk na klatkę piersiową, nie odrywając dłoni od mostka,
  • powtarzaj uciśnięcia z częstotliwością 100 uciśnięć na minutę,
  • po wykonaniu 30 uciśnięć klatki piersiowej udrożnij drogi oddechowe, odginając głowę i unosząc żuchwę,
  • zaciśnij nos poszkodowanego i wykonaj dwa oddechy ratownicze wdmuchując powietrze do ust poszkodowanego;
  • kontynuuj uciskanie klatki piersiowej i oddechy ratownicze w stosunku 30 : 2.

Jeżeli dysponujesz automatycznym defibrylatorem zewnętrznym AED, użyj go nawet w trakcie wykonywania resuscytacji – defibrylator ułatwia prowadzenie akcji ratowniczej, może być używany przez osoby niezależnie od ich poziomu wyszkolenia!

W przypadku włączenia parkingu dla pojazdów w strefę zagrożenia, nie ratuj na siłę swojego samochodu (dotyczy to również innych cennych przedmiotów) – życie jest ważniejsze.

Zasady użycia defibrylatora:

• rozpakuj urządzenie,
• włącz urządzenie i naklej elektrody zgodnie z instrukcją na odsłoniętą klatkę piersiową poszkodowanego (jeżeli na miejscu jest więcej niż jeden ratownik naklej elektrody bez przerywania resuscytacji),
• postępuj zgodnie z poleceniami głosowymi wydawanymi przez urządzenie,
• upewnij się, że nikt nie dotyka poszkodowanego podczas analizy rytmu przez AED i podczas wyładowania.

Uwaga: w przypadku gdy nie masz możliwości, nie jesteś w stanie lub nie chcesz wykonywać oddechów ratowniczych (np. zakrwawiona twarz, wymiociny, itp.) możesz prowadzić reanimację ograniczoną tylko do uciśnięć klatki piersiowej. Jeżeli stosujesz wyłącznie uciśnięcia klatki piersiowej, wykonuj je bez przerwy, z częstotliwością 100 uciśnięć na minutę.

• Przerwij swoje działanie w celu sprawdzenia stanu poszkodowanego tylko wtedy, jeżeli zacznie on prawidłowo oddychać. W innym przypadku nie przerywaj resuscytacji.
• Kontynuuj resuscytację do czasu gdy:
  • przybędą służby medyczne i przejmą działania,
  • poszkodowany zacznie prawidłowo oddychać,
  • będziesz wyczerpany,
  • wystąpi sytuacja zagrażająca twojemu bezpieczeństwu.
• Gdy poszkodowany oddycha i ma przywrócone krążenie, ułóż go w pozycji bezpiecznej, zabezpiecz przed utratą ciepła i regularnie oceniaj jego stan.

Telefony alarmowe w razie niebezpieczeństwa:

• 112 – Numer alarmowy
• 999 – Pogotowie ratunkowe
• 998 – Straż pożarna
• 997 – Policja
• 47 771 30 10 – Komisariat policji Suchy Las
• 61 812 51 81 – Straż gminna Suchy Las

Wśród przyczyn awarii sieci energetycznych (zerwanie linii przesyłowych lub uszkodzenia stacji transformatorowych) wymienić należy:

• wpływy atmosferyczne (wichury, podtopienia, oblodzenia);
• katastrofy budowlane;
• wstrząsy sejsmiczne;
• nieumyślna lub celowa działalność człowieka.

Skutkiem oddziaływania energii elektrycznej na organizm człowieka jest porażenie prądem elektrycznym, które stanowi zagrożenie dla zdrowia i życia. Przyczyną porażenia jest znalezienie się człowieka bezpośrednio w obwodzie elektrycznym.

Decydujące znaczenie dla oddziaływania elektryczności na żywy organizm mają następujące czynniki, pozostające ze sobą w związku: napięcie, natężenie i częstotliwość prądu, opór elektryczny ciała, gęstość prądu (zależna od powierzchni styku ciała i przewodnika prądu) czas działania oraz droga prądu przez ciało.

ZAPAMIĘTAJ !!!

Mokra skóra stanowi bardzo słaby opór dla prądu elektrycznego. Przebieg wypadków z prądem elektrycznym jest cięższy w miejscach, gdzie dochodzi woda lub panuje wilgoć. Prąd zmienny jest z reguły bardziej niebezpieczny od prądu stałego o tym samym natężeniu. Im dłużej prąd elektryczny działa na organizm, tym cięższe obrażenia powoduje w ciele człowieka.

Porażenie prądem elektrycznym może spowodować uszkodzenia narządów pozornie nie leżących na drodze jego przepływu. Od faktycznej, trudnej do ustalenia, drogi przebiegu prądu, (o której decyduje różny opór tkanek) zależy rozmiar szkód powstałych w organizmie.

Ze względów praktycznych wypadki z prądem można podzielić na dwa rodzaje:

• wypadki z prądem o niskim napięciu (poniżej 1000 woltów);
• wypadki z prądem o wysokim napięciu (powyżej 1000 woltów).

Przepływający przez ludzkie ciało prąd o niskim napięciu – np. zmienny (220V i 50 Hz) zasilający gniazda ścienne lub oświetlenie, czy też przemysłowy (380V i 50 Hz) zasilający silniki elektryczne, maszyny, powoduje głównie pobudzenie układu nerwowego i mięśni.

W wyniku niekontrolowanego skurczu mięśni dochodzi np. do tzw. „przyklejenia się kończyny do przewodu” bądź upadku osoby porażonej i mechanicznych uszkodzeń ciała. Oddziaływanie prądu na mięsień sercowy może doprowadzić nawet do zatrzymania akcji serca, a utrata przytomności i bezdech są często skutkiem reakcji układu nerwowego na prąd lub też porażenia mózgu. Czasami stwierdza się oparzenia skóry.

Jeśli jesteś świadkiem wypadku z porażeniem prądem elektrycznym o niskim napięciu:

• staraj się natychmiast spowodować przerwanie obwodu elektrycznego (wyłączenie urządzenia, wyjęcie bezpiecznika);
• gdy przerwanie działania prądu jest z jakiegokolwiek powodu niemożliwe, spróbuj odseparować ofiarę wypadku od obwodu elektrycznego poprzez odsunięcie pozostającego pod napięciem przedmiotu przy użyciu sprzętu nie przewodzącego elektryczności (drewno, tworzywo sztuczne, guma, wyroby ceramiczne, itp.);
• ostatecznie możesz zdecydować się na oderwanie porażonego od źródła prądu np. chwytając za jego ubranie;
• przed podjęciem każdego działania zapewnij sobie zabezpieczenie przed wpływem prądu (stań na desce, suchej tkaninie lub innym materiale izolacyjnym) nie dotykaj ratowanego gołymi
• rękami lub przedmiotem przewodzącym elektryczność, dopóki obwód prądu nie zostanie skutecznie przerwany;
• gdy oddziaływanie prądu zostanie wyeliminowane lub usuniesz ofiarę wypadku z okolicy zagrożenia, przystąp do udzielania pierwszej pomocy poszkodowanemu.

Przy wypadkach z prądem o wysokim napięciu, spotykanym w liniach przesyłowych między elektrowniami i stacjami transformatorowymi, niebezpieczne jest już samo zbliżanie się do elementów będących pod napięciem. Może powstać łuk elektryczny przez (normalnie izolującą) warstwę powietrza i nastąpi przepływ prądu przez ciało człowieka. Działanie wysokiego napięcia w przypadku dotknięcia lub zbytniego zbliżenia się do urządzeń będących pod napięciem wytwarza wysoką temperaturę i w konsekwencji groźne oparzenia poszkodowanego. Możliwe jest również wystąpienie wszystkich zaburzeń zachodzących w organizmie, który został poddany oddziaływaniu napięcia niskiego.

Jeśli stwierdziłeś, że ofiara wypadku została porażona prądem elektrycznym o wysokim napięciu:

• nie możesz przystąpić do wykonywania czynności ratunkowych w ramach pierwszej pomocy;
• abyś zdołał udzielić jedynej możliwej pomocy poszkodowanemu, którą jest wezwanie pogotowia ratunkowego – w pierwszym rzędzie zadbaj o swoje bezpieczeństwo;
• nie zbliżaj się bezpośrednio do miejsca zdarzenia, pamiętając, że łuk elektryczny może przeskoczyć na odległość nawet kilku metrów (z reguły bezpieczna odległość to 5 metrów);
• powiadamiając pogotowie ratunkowe zaznacz, że wypadek dotyczy porażenia prądem o wysokim napięciu.

ZAPAMIĘTAJ !!!

Urządzenia wysokiego napięcia są oznakowane tablicami ostrzegawczymi.

• nie dotykać urządzenie elektryczne

Postępujący dynamiczny rozwój motoryzacji i kierowcom szkolonym w połączeniu z rozbuchaną agresją i warcholstwem społeczeństwa, w tym części „kierowców” prowadzących pod wpływem środków zabronionych (alkohol, narkotyki, dopalacze i inne), złym stanem dróg, ograniczeń wynikających z remontów i rozbudowy sieci dróg, a także różnorodność przewożonych ładunków potęgują zagrożenia, którym towarzyszą katastrofy i wypadki drogowe. Powszechność motoryzacji nakłada na obywateli obowiązek znajomości podstawowych zasad i czynności do wykonania w razie wystąpienia wypadku lub katastrofy w ruchu lądowym. Rzadziej występują groźne wypadki kolejowe.

Prawie zawsze w wypadkach drogowych (i kolejowych), w których są ranni i zabici, poszkodowanych ratują w pierwszej kolejności użytkownicy dróg lub współpasażerowie (są na miejscu zdarzenia najszybciej). Stąd też, te osoby, na ogół nieposiadające przygotowania medycznego, powinny wiedzieć, jakie należy podjąć działania w sytuacji konkretnego wypadku, czego nie wolno robić, aby nie utrudnić dalszej akcji ratowniczej i nie pogorszyć istniejącego stanu ofiar wypadku (katastrofy).

Aby w następnej chwili z ratujących nie stać się ratowanymi, pierwszorzędną czynnością jest natychmiastowe zabezpieczenia miejsca wypadku zgodnie z przepisami i ostrzeżenie innych użytkowników dróg. Po uzyskaniu informacji o do ilości ofiar i ich stanie zawiadamiamy pogotowie ratunkowe straż pożarną i policję. Udzielamy pierwszej (przedlekarskiej) pomocy medycznej poszkodowanym.

Postępowanie:

W razie uczestnictwa w wypadku drogowym kierujący obowiązany jest zatrzymać pojazd, zapewnić bezpieczeństwo ruchu w miejscu wypadku i ustalić czy są ofiary, przy czym:

•  gdy nie ma zabitych/ rannych niezwłocznie usuń pojazd z miejsca wypadku, aby nie powodował zagrożenia lub tamowania ruchu,
•  ustaw trójkąty ostrzegawcze lub światła w odpowiedniej odległości (wg kodeksu ruchu drogowego) od miejsca wypadku z obu stron,
•  rozejrzyj się, czy istnieją fizyczne zagrożenia:
• czy ktoś pali papierosa?
• czy w najbliższym otoczeniu są pojazdy z oznakowaniem wskazującym na niebezpieczny ładunek?
• czy została zerwana napowietrzna linia energetyczna?
• czy w pobliżu jest rozlane paliwo?
•  Wyłącz zapłon we wszystkich uszkodzonych pojazdach i jeśli potrafisz, odłącz akumulator, zamknij dopływ paliwa w pojazdach z silnikiem benzynowym i w motocyklach,
•  gdy są ranni, udziel niezbędnej pomocy ofiarom wypadku oraz wezwij (poproś kogoś o wezwanie) pogotowie ratunkowe i Policję,
•  z samochodu wyciągaj poszkodowanych tylko wówczas, kiedy istnieje niebezpieczeństwo zapalenia się pojazdu, kiedy istnieje niebezpieczeństwo najechania na uszkodzony pojazd przez inny pojazd, lub kiedy potrzebna jest reanimacja poszkodowanego (w razie dużych zniekształceń pojazdu nie wolno siłą wyciągać poszkodowanych przed przybyciem pomocy technicznej np. straż pożarna),
•  bezzwłocznie, jeśli jest potrzeba, przystąp do udzielenia pomocy i opatrz obrażenia zagrażające życiu lub wyglądające niebezpiecznie. Jeśli to możliwe, zajmij się poszkodowanymi nie zmieniając ich pozycji (wyjątek – resuscytacja),
•  zajmij się w pierwszej kolejności tymi, których życie jest zagrożone,
•  przeszukaj teren, żeby nie pozostawić ofiar rzuconych gdzieś dalej od miejsca wypadku lub, które same oddaliły się (szok powypadkowy),
•  pamiętaj, że istnieje prawny obowiązek udzielenia pomocy ofiarom wypadku oraz, że ratującemu nie grozi kara za to, że mimo dobrej woli nie uratował ofiary wypadku,
•  nie podejmuj czynności, które mogłyby utrudnić ustalenie przebiegu wypadku (katastrofy).

Do podstawowych zasad należą:

•  stosowanie się do poleceń służb ratunkowych,
•  nie zbliżanie się do miejsca wypadku, katastrofy, nie blokowanie dojazdu pojazdom specjalnym,
•  wyłączenie nawiewu i zamknięcie okien, gdy jest podejrzenie wycieku niebezpiecznej substancji,
•  ostrzeganie innych użytkowników drogi.

Telefony alarmowe w razie niebezpieczeństwa:

• 112 – Numer alarmowy
• 999 – Pogotowie ratunkowe
• 998 – Straż pożarna
• 997 – Policja
• 47 771 30 10 – Komisariat policji Suchy Las
• 61 812 51 81 – Straż gminna Suchy Las

Co powinno wzbudzić podejrzenia:

• przesyłka od nadawcy lub z miejsca budzącego podejrzenia,
• przesyłka niezwykła, podejrzana ze względu na wagę, wymiary, kształt, zapach,
• wewnątrz przesyłki widać cienką folię lub druciki/przewody,
• opakowanie brudne, zatłuszczone, zabarwione lub nasączone substancją zapachową,
• dodatkowy lub niespotykany materiał, z powodów nieznanych lub trudnych do określenia, chroniący zawartość przesyłki np. taśmy oklejające przesyłkę, siatki, żyłki, ramki/taśma klejąca wzdłuż krawędzi koperty/przesyłki,
• nieuzasadnione i niespodziewane oznakowanie przesyłek napisami typu: „do rąk własnych”, „poufne”, „doręczyć osobiście” itp.

Jeśli przesyłka wydaje ci się podejrzana:

• nie odbieraj jej od kuriera, posłańca, listonosza,
• jeżeli taką przesyłkę znalazłeś w skrzynce, nie otwieraj jej, włóż ją ponownie do skrzynki, zamknij skrzynkę,
• jeśli zabrałeś przesyłkę do domu, nie otwieraj jej, umieść w grubym worku plastikowym i szczelnie zaklej go taśmą klejącą,
• worek umieść w drugim grubym plastikowym worku, ten również szczelnie zamknij – zawiąż na supeł i zaklej taśmą klejącą,
• pakunku nie przenoś – najlepiej, by pozostał na miejscu,
• zamknij okna i drzwi (zabezpiecz pomieszczenie przed dostępem innych osób), wyłącz systemy wentylacyjne i klimatyzację,
• natychmiast zadzwoń na numer alarmowy 112 – stosuj się do wskazówek odpowiednich służb,
• jeśli to możliwe dokładnie umyj mydłem ręce i twarz.

Jeśli otworzyłeś przesyłkę, a jej zawartość wydaje się podejrzana (proszek, pył, kawałki, blok, galareta, piana, płyn):

• nie naruszaj jej zawartości: nie rozsypuj, nie przenoś, nie dotykaj, nie wąchaj, nie powoduj ruchu powietrza w pomieszczeniu (zamknij okna i drzwi, wyłącz systemy wentylacyjne i klimatyzację),
• w miarę możliwości załóż rękawiczki, a twarz zabezpiecz maseczką, chustą lub innym izolatorem,
• całą zawartość przesyłki przykryj foliowym workiem (w przypadku braku worka, może być papier np. gazeta) który należy szczelnie przykleić do podłoża na którym została otwarta,
• w przypadku braku odpowiednich opakowań, unikaj poruszania i przemieszczania przesyłki,
• jeśli to możliwe dokładnie umyj mydłem ręce i twarz,
• jeżeli wykonanie opisanych wyżej czynności nie jest możliwe, nie rób nic z przesyłką, opuść pomieszczenie, zabezpiecz przed dostępem osób postronnych,
• natychmiast zadzwoń na numer alarmowy 112 – stosuj się do wskazówek odpowiednich służb,
• osoby mające kontakt z przesyłką powinny zebrać się w jednym odizolowanym miejscu i czekać na przybycie właściwych służb.

Telefony alarmowe w razie niebezpieczeństwa:

• 112 – Numer alarmowy
• 999 – Pogotowie ratunkowe
• 998 – Straż pożarna
• 997 – Policja
• 47 771 30 10 – Komisariat policji Suchy Las
• 61 812 51 81 – Straż gminna Suchy Las

Substancje psychoaktywne to środki chemiczne, które działając na organizm człowieka, powodują zmianę samopoczucia i fałszują odbiór rzeczywistości, a przyjmowanie ich może prowadzić do uzależnienia oraz powoduje długotrwałe i nieodwracalne negatywne skutki dla zdrowia.

Uwaga! Nie kupuj, nie zażywaj substancji psychoaktywnych – życie masz tylko jedno.

Pamiętaj! Objawy zażywania substancji psychoaktywnych mogą być różne w zależności od zażywanej substancji i indywidualnych cech organizmu.

Substancje psychoaktywne i możliwe skutki ich zażywania:

• amfetamina – silne pobudzenie psychomotoryczne, brak łaknienia, rozszerzenie źrenic, przyspieszona akcja serca i szybki oddech, bezsenność, zmiany nastroju, wielomówność, drżenie kończyn, wymioty, wysypka, halucynacje, podwyższone ciśnienie krwi i zwiększone wydalanie moczu, jadłowstręt, suchość w ustach, uszkodzenie szkliwa zębów; 
• barbiturany (leki nasenne) i Benzodiazepiny (leki uspokajające) – apatia, senność, bełkotliwa mowa, zachowanie jak po spożyciu alkoholu, wymioty, drżenie mięśni, halucynacje, okresowe psychozy, anemia, bezsenność, skłonności samobójcze;
• ecstasy – niepokój, depresja, obniżenie sprawności intelektualnej, halucynacje, nadwrażliwość na bodźce, mania prześladowcza, szybkie nieregularne bicie serca, bóle w klatce piersiowej, drżenie i skurcze mięśni, pobudzenie i brak łaknienia, wzrost temperatury ciała, wzmożenie odruchów, rozszerzenie źrenic, nagłe wzrosty ciśnienia i uderzenia krwi do głowy, szczękościsk, nudności i wymioty, odwodnienie;
• grzyby halucynogenne – halucynacje, zwiększenie wrażliwości na bodźce, brak kontaktu z otoczeniem, uczucie opuszczenia ciała, bierność i obojętność na sygnały zewnętrzne, zaburzenia osobowości;
• kokaina – ból głowy, bladość, silnie rozszerzone źrenice, nudności, wymioty, zimne poty, drgawki, depresja, bezsenność, brak łaknienia na przemian z intensywnym głodem, wzrost ciśnienia i przyspieszenie oddechu, gorączka, kołatanie serca, po krótkotrwałej euforii – niepokój i napięcie, urojenia;
• LSD – halucynacje z napadami lęku, agresja, depresja, zanik zainteresowań, bezsenność, flashback, wysokie ciśnienie krwi, strach przed szaleństwem lub śmiercią, zaburzenie koordynacji ruchów, drżenie mięśni, rozszerzenie źrenic psychoza, próby samobójcze;
• marihuana i haszysz – wzrost ciśnienia krwi i przyśpieszone tętno, wysuszenie śluzówek jamy ustnej, czasami ataki kaszlu, przekrwione oczy, zapalenie spojówek, niekiedy obrzęk powiek, intensywne pocenie się, zwiększenie apetytu, bóle i zawroty głowy, zaburzenia koordynacji ruchowej i koncentracji, zaburzenia pamięci;
• opiaty (m.in. heroina) – zmniejszenie apetytu, apatia, podwyższenie granicy bólu, osłabienie, intensywne pocenie się, obniżenie ciśnienia krwi, zaburzenia działania układu pokarmowego i silne bóle brzucha, impotencja, zwężenie źrenic i osłabienie ich zdolności do reagowania na światło, zmiany zapalne skóry, bóle stawów i mięśni;
• sterydy anaboliczne – nerwowość, impulsywność, agresja, stany lękowe, halucynacje, depresja i myśli samobójcze, zmiany skórne (plamy i zaczerwienienia), obrzęk twarzy, przy długotrwałym stosowaniu powodują ciężkie uszkodzenia wątroby, nerek, serca, osłabienie popędu płciowego i impotencję;
• środki wziewne (kleje, rozpuszczalniki) – zaburzenia mowy (mowa zamazana, bełkotliwa), zapalenie spojówek, nieporadność ruchowa, gadatliwość, nadwrażliwość na światło, katar lub krwawienie z nosa, kichanie i kaszel, ożywienie i podniecenie, stan przygnębienia, oszołomienie i dezorientacja, zmęczenie, lękliwość, zaniki pamięci;
• dopalacze – tachykardia, podniesienie ciśnienia, szczękościsk, intensywne pocenie się, bóle i zawroty głowy, bóle w klatce piersiowej, nudności, drgawki, konwulsje, problemy z oddychaniem, rozszerzenie źrenic, zaburzenie pamięci i gonitwa myśli, problemy z koncentracją, stany lękowe i depresyjne, halucynacje. (UWAGA! Badania laboratoryjne tzw. bopalaczy wykazują zawartość wielu zanieczyszczeń i świadczą o dużej przypadkowości procesu produkcyjnego)

Pamiętaj! Nielegalne substancje psychoaktywne nie są poddawane żadnym testom i badaniom klinicznym, a ich wpływ na organizm człowieka jest nieznany. Tzw. „producenci” testują je na Tobie.

Pierwsza pomoc wobec osoby pod wpływem substancji psychoaktywnej

Uwaga! W każdym przypadku wystąpienia objawów zatrucia substancją psychoaktywną wezwij pogotowie ratunkowe.

Podejmując działania ratownicze zachowaj spokój, upewnij się czy Tobie i poszkodowanym nie zagraża niebezpieczeństwo, czy możesz bezpiecznie podejść do poszkodowanego. Jak najszybciej zorganizuj pomoc i wezwij służby ratownicze. Jeśli możesz poproś o pomoc “osoby postronne” – Pamiętaj! Przydziel zadania konkretnym osobom

Zażycie substancji psychoaktywnych może wywoływać różne objawy, dlatego odpowiednia reakcja poprzedzająca przybycie lekarza może uratować komuś życie:

• zmniejszenie aktywności m.in. spowolnione ruchy, spowolnienie mowy, zastyganie w ruchu, omdlenie lub utrata przytomności; pierwsza pomoc: sprawdź przytomność poszkodowanego, zapewnij mu dostęp świeżego powietrza, połóż w pozycji bezpiecznej, zabezpiecz posiadane przez poszkodowanego używki lub opakowania. Jeśli poszkodowany nie oddycha przystąp do reanimacji,
• wzmożenie aktywności m.in. gwałtowne i niekontrolowane ruchy, nadaktywność, agresja, halucynacje pierwsza pomoc: w przypadku napadu agresji zapewnij sobie obecność kilku osób, może wystąpić konieczność unieruchomienia poszkodowanego, uspokajaj poszkodowanego informuj go, co do miejsca i czasu,
• napad paniki m.in. lęk, depresja, agresja, niekontrolowane zachowania pierwsza pomoc: spróbuj go uspokoić, mów szeptem, powiedz, że uczucie paniki zaraz minie wyprowadź poszkodowanego z dala od głośnej muzyki, hałasu, jaskrawych i migających świateł, nie pozostawiaj go samego. Gdy występuje u niego przyśpieszony oddech może dojść do tzw. hiperwentylacji, która powoduje zawroty głowy, nudności, nasila lęk; wskazane jest wtedy nakłonienie poszkodowanego do próby uzyskania spokojniejszego, regularnego oddechu,
• napad drgawkowy m.in. utrata przytomności, skurcze mięśni i ciała, szczękościsk, ślinotok, okres bezdechu pierwsza pomoc: zapewnij bezpieczne miejsce, usuń niebezpieczne przedmioty zagrażające poszkodowanemu podczas napadu, przytrzymuj jedynie głowę poszkodowanego, zabezpieczając przed urazem, nie krępuj jego ciała i nie powstrzymuj drgawek, nie wkładaj niczego między zęby; uspokajaj poszkodowanego, informuj o sytuacji zapewnij komfort termiczny i psychiczny, do przybycia pogotowia nie podawaj mu nic do jedzenia i picia,
• zapaść i utrata przytomności pierwsza pomoc: połóż poszkodowanego na plecach twardym podłożu, sprawdź oddech oraz krążenie; gdy stwierdzisz się brak oddechu i krążenia, sprawdź i udrożnij drogi oddechowe, a następnie przeprowadź resuscytację (uciskanie klatki piersiowej i oddechy ratownicze w stosunku 30 : 2 – pamiętaj o używaniu maseczki na usta poszkodowanego); przerwij swoje działanie w celu sprawdzenia stanu poszkodowanego tylko wtedy, jeżeli zacznie on prawidłowo oddychać; w innym przypadku nie przerywaj resuscytacji i kontynuuj resuscytację do czasu, gdy:
  • przybędą służby medyczne i przejmą działania,
  • poszkodowany zacznie prawidłowo oddychać,
  • będziesz wyczerpany,
  • wystąpi sytuacja zagrażająca twojemu bezpieczeństwu,
  • gdy poszkodowany oddycha i ma przywrócone krążenie, ułóż go w pozycji bezpiecznej, zabezpiecz przed utratą ciepła i regularnie oceniaj jego stan, aż do przybycia karetki pogotowia.
     

Uwaga! W przypadku, gdy nie masz możliwości, nie jesteś w stanie lub nie chcesz wykonywać oddechów ratowniczych (np. zakrwawiona twarz, wymiociny, itp.). Możesz prowadzić reanimację ograniczoną tylko do uciśnięć klatki piersiowej. Jeżeli stosujesz wyłącznie uciśnięcia klatki piersiowej, wykonuj je bez przerwy, z częstotliwością 100 uciśnięć na minutę.
Jeżeli ofiara zażycia substancji psychoaktywnych lub przedawkowania jest nieprzytomna, ale oddycha, ułóż poszkodowanego w pozycji bezpiecznej, zabezpiecz przed utratą ciepła i regularnie oceniaj jego stan do momentu przybycia fachowej pomocy. Powinno się unikać przemieszczania nieprzytomnego, chyba, że jest ono absolutnie konieczne.

Pamiętaj! Gdy na miejsce zdarzenia przybędzie pomoc medyczna koniecznie poinformuj, że poszkodowany zażył substancję psychoaktywną – jaki narkotyk, w jakiej ilości oraz kiedy. Ważne jest zabezpieczenie i zachowanie butelek, strzykawek i innych opakowań, które znajdują się przy poszkodowanym.

Telefony alarmowe w razie niebezpieczeństwa

• 112 – numer alarmowy
• 999 – Pogotowie Ratunkowe
• 800 060 800 – Infolinia Głównego Inspektora Sanitarnego

• 998 – Straż pożarna
• 997 – Policja
• 47 771 30 10 – Komisariat policji Suchy Las
• 61 812 51 81 – Straż gminna Suchy Las

Zagrożenia mogą powstawać w czasie produkcji, przechowywania, transportu, wykorzystania i składowania substancji toksycznych.

Zachowanie podczas wypadków i awarii technicznych z udziałem substancji niebezpiecznych:

• jeżeli usłyszysz dźwięk syreny alarmowej, włącz radio lub telewizor na lokalną stację, wysłuchaj komunikatu o powstałym zagrożeniu i dokładnie wykonuj polecenia; komunikaty o skażeniach mogą być również ogłaszane przez megafony. W miarę możliwości schroń się w budynku,
• nie jedz i nie pij płynów, które mogą być skażone; do celów spożywczych używaj wyłącznie wody przegotowanej; nie podawaj skażonej paszy ani płynów zwierzętom hodowlanym.

Jeżeli schroniłeś się w budynku:

• zamknij okna i drzwi, poinformuj o zagrożeniu przebywające z tobą osoby,
• w miarę możliwości uszczelnij okna, drzwi i otwory wentylacyjne taśmą lub zmoczonymi wodą ręcznikami, szmatami, prześcieradłami itp.,
• wyłącz urządzenia elektryczne i gazowe z otwartym ogniem,
• oddychaj przez filtr zrobiony z tkaniny lub innego miękkiego materiału (chusteczka, szalik, część odzieży, bandaż, wata) zmoczonego w wodzie lub w wodnym roztworze sody oczyszczonej, chroń skórę przed zetknięciem się z niebezpieczną substancją,
• wpuść do budynku zagrożonych przechodniów; jeśli znajdowali się w strefie skażenia, ich odzież powinna pozostać na zewnątrz,
• umyj się dużą ilością czystej wody z mydłem (nie wycieraj).

Jeśli jesteś na otwartej przestrzeni:

• w miarę możliwości chroń drogi oddechowe, staraj się oddychać przez część ubrania (chusteczkę, szalik itp.),
• unikaj kontaktu z rozlanymi substancjami chemicznymi, gazami, oparami; oddal się od miejsca wycieku niebezpiecznych substancji w kierunku prostopadłym do przemieszczających się dymów i oparów,
• szukaj najbliższego budynku w którym będziesz mógł się schronić; wchodząc do pomieszczenia skażone ubranie zostaw na zewnątrz.

Jeżeli jesteś w samochodzie:

• zamknij okna i wyłącz wentylację,
• w miarę możliwości chroń drogi oddechowe, staraj się oddychać przez część ubrania (chusteczkę, szalik itp.),
• odjedź z miejsca skażenia,
• jeżeli jesteś świadkiem wypadku z udziałem niebezpiecznych substancji, dzwoń natychmiast na numer alarmowy 112, w miarę możliwości podając oznaczenie cyfrowe z tablicy na pojeździe.

Pojazdy przewożące substancje niebezpieczne są oznakowane pomarańczowymi prostokątnymi tablicami z czarnymi cyframi określającymi rodzaj niebezpiecznej substancji. Przykładowe oznakowanie pojazdu przewożącego substancje niebezpieczne.

Udziel pierwszej pomocy osobie poszkodowanej:

• w miarę możliwości wynieś poszkodowanego z rejonu skażenia,
• zdejmij skażoną odzież, jeśli to możliwe ciało zmyj dużą ilością czystej wody (nie wycieraj), oczy opłucz bieżącą wodą,
• w miarę możliwości zapewnij poszkodowanemu dopływ świeżego powietrza,
• w przypadku braku oddechu – zastosuj sztuczne oddychanie, a w przypadku zatrucia pokarmowego – wywołaj wymioty (tylko u przytomnych),
• zapewnij ochronę przed wyziębieniem lub przegrzaniem; zapewnij poszkodowanemu pozycję siedząca lub leżącą,
• nieprzytomnemu nie podawaj płynów ani pokarmów,
• wezwij pomoc.

Co robić po wypadku?

• jeżeli byłeś ewakuowany, nie wracaj do domu zanim władze lokalne stwierdzą, że jesteś bezpieczny,
• odkażanie przeprowadzaj zgodnie z zaleceniami władz lokalnych,
• przed ponownym zamieszkaniem otwórz wszystkie okna, włącz wentylatory i gruntownie przewietrz pomieszczenia – nie zapomnij odsłonić otworów wentylacyjnych,
• umyj się i zmień ubranie,
• skażone ubranie, maski, środki ochrony indywidualnej szczelnie odizoluj, zakop lub przekaż służbom likwidacji skażeń,
• obserwuj nietypowe objawy zdrowotne, które mogą być spowodowane oddziaływaniem niebezpiecznych substancji.

Telefony alarmowe w razie niebezpieczeństwa:

• 112 – Numer alarmowy
• 999 – Pogotowie ratunkowe
• 998 – Straż pożarna
• 997 – Policja
• 47 771 30 10 – Komisariat policji Suchy Las
• 61 812 51 81 – Straż gminna Suchy Las

Zagrożenie chemiczne to niebezpieczeństwo zatrucia, pożaru lub wybuchu, jakie stwarzają z powodu swych własności fizykochemicznych i toksycznych substancje chemiczne stosowane w wysokich stężeniach, ciśnieniach lub temperaturach, używane w dużych ilościach w przemyśle, powstające jako produkty uboczne w procesach technologicznych lub w trakcie prac z tymi substancjami.

Potencjalne źródło zagrożenia chemicznego to miejsce magazynowania, transportowania lub przetwarzania substancji chemicznych. Katastrofa (wypadek, awaria) chemiczna wiąże się z niekontrolowanym uwolnieniem substancji chemicznej powodującej zagrożenie toksyczne, wybuchowe lub pożarowe. Powstaje ona nieoczekiwanie, a jej przebieg jest gwałtowny, o bardzo dużej intensywności przemian jednostkowych, wywołujących różnego rodzaju reakcje fizykochemiczne.

Miejsce i czas powstawania awarii o charakterze chemicznym trudno przewidzieć z góry, szczególnie w przypadku transportu, pęknięcia rurociągów, błędów technologicznych i niewłaściwego magazynowania, w których wyniku do otoczenia przedostaje się duża ilość substancji chemicznej, stwarzająca zagrożenie dla zdrowia i życia ludzkiego, świata zwierzęcego i roślinnego, oraz innych elementów środowiska, a także poważne straty materialne.

Przez teren gminy przebiegają tranzytowe trasy kolejowe i drogowe którymi przewożone są niebezpieczne środki chemiczne (NSCh) oraz rurociągi ropy naftowej i gazu. Jeśli jesteś świadkiem wypadku z udziałem niebezpiecznej substancji chemicznej (wyczułeś zapach gazu) powiadom natychmiast:

• straż pożarną – tel. 998,
• policję – tel. 997, Straż Gminną (patrol),
• wójta gminy.

Najczęstszą przyczyną uwolnień niebezpiecznych środków chemicznych (NSCh) są:

• awarie i katastrofy w obiektach przemysłowych,
• wypadki cystern kolejowych oraz autocystern,
• rozszczelnienia rurociągów przemysłowych i przesyłowych.

Z A P A M I Ę T A J !!!

Pojazdy samochodowe przewożące substancje niebezpieczne są oznakowane pomarańczowymi prostokątnymi tablicami z czarnymi napisami cyfrowymi określającymi rodzaj niebezpiecznej substancji według międzynarodowych oznaczeń, umieszczonymi z tyłu i przodu pojazdu.

OZNAKOWANIE SUBSTANCJI NIEBEZPIECZNYCH

ADR-RID Jest to podstawowy i obowiązujący praktycznie w całej Europie (z wyjątkiem Wielkiej Brytanii) system oznaczeń kodowych stosowany w transporcie materiałów niebezpiecznych. Usankcjonowany jest postanowieniem konwencji ADR (dla transportu kołowego) i RID (dla transportu kolejowego).

Przewidują one oznakowanie środków transportu materiałów niebezpiecznych pomarańczowymi tablicami ostrzegawczymi o wymiarach 30 x 40 cm, barwy pomarańczowej odblaskowej otoczonymi dookoła czarnym nie odblaskowym paskiem.

Tablica w górnej części zawiera numer rozpoznawczy zagrożenia (zobacz poniżej). Numery rozpoznawcze na tablicach ostrzegawczych (substancje niebezpieczne) Każdemu z materiałów szczególnie niebezpiecznych nadane zostały dwa odpowiednie numery rozpoznawcze tj. numer rozpoznawczy niebezpieczeństwa składający się z dwóch lub trzech cyfr i numer rozpoznawczy materiału (zgodny z katalogiem) składający się z czterech cyfr.

Przykładowe oznaczenia:

Jeżeli jesteś świadkiem wypadku z udziałem NSCh – powiadom natychmiast w jakikolwiek sposób straż pożarną i policję. Podaj istotne dane:

• miejsce zdarzenia;
• charakter zdarzenia;
• swoje dane.

Nie bądź „kibicem” zdarzenia, ale oddal się z miejsca wypadku, aby zminimalizować ryzyko zatrucia.

Chroń swoje drogi oddechowe. W tym celu wykonaj filtr ochronny z dostępnych Ci materiałów (zwilżona w wodzie lub wodnym roztworze sody oczyszczonej chusteczka, szalik, ręcznik, itp.) i osłoń nim drogi oddechowe (usta i nos).

1. Jeśli jesteś w samochodzie zamknij okna, włącz wentylację wewnętrzną, staraj się jak najszybciej opuścić strefę skażenia.
2. Stosuj się ściśle do poleceń służb ratowniczych lub komunikatów, przekazywanych przez lokalne środki przekazu: radio, TV, głośniki systemu ostrzegania i alarmowania ludności.

Jeśli przebywałeś w strefie skażonej, zdejmij ubranie, które uległo zanieczyszczeniu i zamień je na czyste, dużą ilością bieżącej wody przemyj oczy, usta, nos lub weź prysznic.

Jak się zachować podczas uwolnienia niebezpiecznej substancji chemicznej?

• w czasie niebezpiecznego zdarzenia o charakterze chemicznym, jeśli usłyszysz komunikat ostrzegawczy – włącz radio lub telewizor (na program lokalny),
• jeśli jesteś blisko miejsca wypadku z niebezpieczną substancją chemiczną – staraj się oddalić od tego miejsca, przemieszczając się zawsze prostopadle do kierunku wiatru,
• unikaj kontaktu z wszelkimi rozlanymi substancjami chemicznymi, gazami i parami,
• podchodząc od „nawietrznej” odizoluj materiały łatwopalne od rozlanej substancji,
• nie jedz żywności i nie pij płynów, które mogły ulec skażeniu,
• w taki sam sposób postępuj ze zwierzętami hodowlanymi, bowiem chroniąc je, chronisz własne zdrowie i życie.

Przez służby ratunkowe możesz zostać poproszony o:

• ewakuowanie,
• udanie się w wyznaczone miejsce do czasu ustania zagrożenia,
• pozostanie w mieszkaniu i przystąpienie do natychmiastowego jego zabezpieczenia.

Jeżeli schroniłeś się w domu i mimo wykonanych zabezpieczeń obawiasz się, że gazy lub trujące opary mogą wniknąć do budynku:

• oddychaj przez filtr wykonany z ręcznika lub prześcieradła; wykorzystaj zastępcze i podręczne środki ochrony dróg oddechowych i skóry (maski tkaninowe, płaszcze impregnowane, okulary ochronne, tampony z waty lub gazy);
• załóż ubranie szczelnie okrywające ciało i rękawice, skarpety, buty, nawet jeśli zapewniają one minimalną ochronę;
• pozostań w wewnętrznej części budynku przy zamkniętych drzwiach,
• jeżeli usłyszałeś (rozpoznałeś) rodzaj uwolnionej NSCh to: przy uwolnieniu substancji lżejszej od powietrza, np. amoniaku, udaj się na parter lub do piwnicy, w przypadku substancji cięższych od powietrza, np. chloru, kwasów – na wyższe kondygnacje,
• wyłącz urządzenia elektryczne i gazowe z otwartym ogniem.

Udzielanie pierwszej pomocy osobie poszkodowanej

• wynieś zatrutego z pomieszczenia lub rejonu skażenia;
• zdejmij skażoną odzież i odizoluj ją;
• ciało obmyj dużą ilością czystej wody (nie wycieraj);
• zapewnij poszkodowanemu dopływ świeżego powietrza;
• oczy płucz przy podwiniętych powiekach, zdejmij ewentualne soczewki kontaktowe;
• zapewnij ochronę przed oziębieniem lub przegrzaniem;
• nieprzytomnemu nie podawaj płynów ani pokarmów;
• wezwij pomoc lekarską lub zapewnij transport do lekarza w pozycji leżącej, ewentualnie w stabilnej pozycji bocznej.

Uwaga: niekiedy skutki wdychania lub kontaktu z substancją mogą się ujawnić z opóźnieniem!

Co robić po wypadku?

• jeżeli jesteś ewakuowany, nie wracaj do domu, pokoju, zanim władze gminy (lub obszaru na którym znalazłeś się czasowo) nie stwierdzą, że jesteś bezpieczny;
• przed ponownym zamieszkaniem otwórz wszystkie okna, drzwi, włącz wentylatory i gruntownie wywietrz pomieszczenia;
• odkażanie przeprowadzaj zgodnie z zaleceniami władz gminy, przede wszystkim umyj się w czystej, nieskażonej wodzie, zmień ubranie na czyste;
• skażone ubranie, maski, środki ochrony indywidualnej szczelnie odizoluj, zakop lub przekaż służbom likwidacji skażeń;
• obserwuj nietypowe objawy zdrowotne, które mogą być spowodowane oddziaływaniem niebezpiecznych substancji i ewentualnie zadzwoń po pomoc medyczną.

Obłok skażeń może się przemieszczać z wiatrem lub istnieje zagrożenie skażeniami (np. podczas konfliktu zbrojnego). Jak się przygotować w tym przypadku?

• uszczelnij okna, drzwi, futryny taśmą izolacyjną i folią;
• uszczelnij wszystkie szpary i miejsca, w których przechodzą przewody wodociągowe, centralnego ogrzewania, gazowe, kanalizacyjne itp.;
• zaklej szczelnie papierem kratki wentylacyjne,
• zapewnij przechowywanie artykułów żywnościowych w odpowiednich opakowaniach, gwarantujących izolację żywności od środowiska zewnętrznego (metalowe puszki, pojemniki szklane lub ze sztucznego tworzywa, wielowarstwowe worki foliowe lub papierowe),
• wodę do celów spożywczych przechowuj w szczelnie zamkniętych szklanych lub plastikowych pojemnikach. Używaj tylko wody przegotowanej, gotując ją wcześniej 15 – 20 min,
• wodę do celów higieniczno – sanitarnych przechowuj w zabezpieczonych ceratą lub folią wiadrach, bańkach, beczkach itp.

Jeśli istnieje prawdopodobieństwo, że niebezpieczne substancje chemiczne przenikną do Twojego domu to:

• włącz radio lub telewizor na program lokalny i stosuj się ściśle do poleceń, wydanych przez lokalne władze (służby ratownicze);
• uszczelnij wszystkie otwory okienne, wentylacyjne, drzwi – oklejając je taśmą klejącą, obkładając rulonami z mokrych ręczników lub prześcieradeł;
• oddychaj przez maseczkę wykonaną z gazy, waty, ręcznika itp.;
• zadbaj o bezpieczeństwo swoich podopiecznych, dzieci, osób niepełnosprawnych, zwierząt domowych;
• pozostań w wewnętrznej części budynku przy zamkniętych drzwiach, w przypadku, gdy istnieje niebezpieczeństwo skażenia chlorem, kwasami, udaj się na wyższe kondygnacje np. do sąsiadów. W przypadku amoniaku – kieruj się do pomieszczeń, położonych na niskich kondygnacjach;
• powiadom o zagrożeniu najbliższe otoczenie;
• wyłącz urządzenia elektryczne i gazowe z otwartym ogniem;
• nie jedz żywności i nie pij płynów, które mogły ulec skażeniu.

Zasady postępowania w czasie skażenia promieniotwórczego (radiacyjnego)

Zachowaj spokój, pamiętając o tym że:

• nie każdy wypadek, związany z wydostaniem się substancji promieniotwórczej jest dla Ciebie niebezpieczny,
• wypadek może dotyczyć tylko terenu zakładu (elektrowni atomowej) i może nie powodować żadnych zagrożeń zewnętrznych.
• uważnie i stale słuchaj radia, oglądaj telewizję krajową lub lokalną. Komunikaty określą charakter wypadku, stopień zagrożenia oraz jego zasięg i szybkość rozprzestrzeniania się – wykonaj zalecenia wynikające z komunikatów.

Gdy powracasz do mieszkania ze skażonego terenu:

• weź prysznic, zmień buty i odzież, chowając je do szczelnej plastikowej torby,
• nasłuchuj w radiu i telewizji komunikatów o drogach ewakuacji, tymczasowych schronach i sposobach postępowania,
• jeśli otrzymasz polecenie ewakuacji, wykonuj je niezwłocznie, według zaleceń władz (służb ratowniczych).

Pamiętaj o swoich sąsiadach, którzy mogą potrzebować specjalnej pomocy przy małych dzieciach, starszych lub niepełnosprawnych osobach.

Pozostając w domu :

• zabezpiecz i pozamykaj okna i drzwi oraz zasuwy piecowe i kominowe,
• wyłącz klimatyzację, wentylację, ogrzewanie nawiewowe itp.,
• miej przy sobie cały czas włączone radio bateryjne,
• udaj się do piwnicy lub innych pomieszczeń, poniżej powierzchni gruntu,
• pozostań wewnątrz pomieszczeń do czasu, aż władze (służby ratownicze) ogłoszą, że jest już bezpiecznie,
• jeśli musisz wyjść na zewnątrz, zakryj usta i nos mokrym ręcznikiem. Bądź przygotowany do ewakuacji lub schronienia się na dłuższy czas w swoim domu,
• ukryj inwentarz i nakarm go przechowaną w zamknięciu paszą.

Punkty dystrybucji preparatów jodowych w gminie Suchy Las

Lp.	Nazwa i dane punktu	Adres punktu
1.	Hala Gminnego Ośrodka Sportu w Suchym Lesie, punkt nr 1.	62-002 Suchy Las, ul. Szkolna 20
2.	Hala Gminnego Ośrodka Sportu w Suchym Lesie, punkt nr 2.	62-002 Suchy Las, ul. Szkolna 20
3.	Hala Gminnego Ośrodka Sportu w Suchym Lesie, punkt nr 3.	62-002 Suchy Las, ul. Szkolna 20.
4.	Hala Gminnego Ośrodka Sportu w Suchym Lesie, punkt nr 4.	62-002 Suchy Las, ul. Szkolna 20
5.	Dom osiedlowy w Biedrusku	62-003 Biedrusko, ul. Zjednoczenia 4
6.	Świetlica wiejska w Złotkowie	62-002 Złotkowo, ul. Złota 15 A
7.	Świetlica wiejska w Złotnikach – Osiedle Grzybowe	62-002 Złotniki, ul. Rydzowa 8/5
8.	Stary Bar w Chludowie – filia Centrum Kultury i Biblioteki Publicznej Gminy Suchy Las	62-001 Chludowo, ul. Poznańska 11
9.	Świetlica wiejska w Golęczewie	62-001 Golęczewo, ul. Dworcowa 61 A
10.	Świetlica wiejska w Zielątkowie	62-001 Zielątkowo, ul. Kręta 1

Dawkowanie preparatów jodowych (jedna tabletka zawiera 65 mg jodku potasu, co odpowiada 50 mg jodu)

Lp.	Grupa wiekowa	Ilość stabilnego jodu	Dawka jednorazowa
1.	Noworodki i niemowlęta młodsze niż jeden miesiąc	12,5 mg jodu	¼ tabletki
2.	Dzieci od miesiąca do 3 lat	25 mg jodu	½ tabletki
3.	Dzieci od 3 do 12 lat	50 mg jodu	1 tabletka
4.	Dorośli i dzieci powyżej 12 lat	100 mg jodu	2 tabletki
5.	Kobiety w ciąży i karmiące piersią (Każdy wiek)	100 mg jodu	2 tabletki

W przypadku konieczności podjęcia interwencji w stosunku do zwierząt rannych, uwięzionych bądź martwych w pasach drogowych oraz terenach publicznych gminy Suchy Las, zgłoszenia należy kierować do Straży Gminnej Gminy Suchy Las w dniach i godzinach jej funkcjonowania, tj.

• poniedziałek-piątek w godzinach 6:00 – 22:00
• soboty 10:00 – 14:00

dzwoniąc pod numer telefonu: 61 8125 181 lub 606 310 419,                         

w pozostałe dni i godziny Komisariat Policji w Suchym Lesie pod nr tel. 47 77 130 10.

W przypadku schwytania, zabicia lub znalezienia martwego lub rannego osobnika gatunku: wilk, ryś, niedźwiedź, żubr – fakt ten należy zgłosić do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Poznaniu pod numer telefonu: 61 639 64 22 lub 783-923-646.